Szkoła Podstawowa w Sławsku Wielkim im. Marii Patyk

Szkoła w Sławsku Wielkim istniała już XVI wieku, przy tamtejszym kościele. Wzmiankowana jest przy okazji wizytacji biskupa w 1577 roku.

Wiemy, że pod koniec XVIII wieku istniały budynki szkolne we wsi. W tym okresie działała szkoła ewangelicka, którą założyli koloniści niemieccy po osiedleniu się w Sławsku (1775-1786). Szkoła ta funkcjonowała aż do zakończenia I wojny światowej. Budynek już nie istnieje.

W XVIII wieku działała również szkoła katolicka we wsi, do której uczęszczały polskie dzieci (od roku 1790). Zbudowali ją koloniści niemieccy, Kierownikami placówki byli między innymi: Jan Hundt (1856-1901) i Bronisław Hundt (1901-1921) Polacy.

Dziś budynek jest częścią obecnego obiektu szkolnego.

Z wybuchem II wojny światowej szkołę zamknięto. Otwarto ją jednak w 1942 roku, do szkoły uczęszczały dzieci nie tylko ze Sławska, ale również z Bożejewic i Kruszwicy. Dzieci niemieckie uczyły się w Kruszwicy.

Po zakończeniu II wojny światowej do szkoły przybyli polscy nauczycieli. Kierownikiem szkoły, aż do 1968 roku był Stanisław Jędrzejewski. Zastąpił go dyrektor Kazimierz Kowalski, który zarządzał placówką w Sławsku do września 1980 roku. Po śmierci pana Kowalskiego dyrektorem został Józef Balcerzak (1980-1986), a po nim szkołą kierował dyrektor Adam Dołęga. Od 2001 roku kierownictwem szkoły w Sławsku zajmuje się pani Wiesława Hodyl.

W szkole znajduje się Izba regionalna. Założyła ją pani Maria Patyk w 1993 roku (nauczycielka szkoły, regionalistka). Pani Maria została patronką szkoły.

W „małym szkolnym muzeum” podziwiać można kujawską sztukę, hafty i plecionki stworzone przez twórców ludowych, a także wiele innych skarbów Kujaw. Izbę odwiedzają wycieczki szkolne.

Szkoła bierze udział w konkursach matematycznych, a także organizuje zajęcia SKS. W placówce oświatowej w Sławsku nadal są żywe tradycje kujawskie.

Źródła:

• http://www.slawskwielki.za.pl/index.html
• Kronika szkolna w Sławsku Wielkim
• http://www.szkolnictwo.pl/szko%C5%82a,podstawowa,S%C5%82awsk+Wielki,H04076,Szko%C5%82a+Podstawowa+w+S%C5%82awsku+Wielkim
• http://www.zumi.pl/339604,Szkola_Podstawowa_w_Slawsku_Wielkim,Kruszwica,firma.html
• https://spslawsk.edupage.org/album/
• B. Grabowski: http://kruszwicahistoria.blogspot.com/2015/08/krotka-historia-parafii-i-wsi-sawsk.html
• B. Grabowski: http://kruszwicahistoria.blogspot.com/2015/06/maria-patyk.html

Pani Maria Patyk była rodowitą Kujawianką

Urodziła się 10 sierpnia 1924 roku w Pieckach koło Kruszwicy. Ukończyła Liceum Ogólnokształcące im. Jana Kasprowicza w Inowrocławiu i Studium Pedagogiczne w Toruniu. W 1957 roku ukończyła studia biologiczne na Uniwersytecie Łódzkim.

Pracowała krótko jako nauczyciel w Szkole Podstawowej w Woli Wapowskiej i  w Bachorcach.

W 1951 roku podjęła pracę w Szkole Podstawowej w Sławsku Wielkim. Tutaj pracowała przez 28 lat, od roku 1979. To właśnie tu, w Sławsku, narodziła się w niej pasja życiowa, pasja umiłowania folkloru kujawskiego i przekazywania o nim wiedzy młodym pokoleniom.

1964 roku powstało we wsi Koło Gospodyń Wiejskich. Pani Maria była jego długoletnią przewodniczącą. koło skupiało około stu kobiet. Działania pani Marii dokonały swoistego przewrotu w życiu mieszkańców, a szczególnie kobiet wiejskich. Pani Patyk organizowała lub sama przeprowadzała liczne kursy, podnoszące poziom i zmieniające styl życia mieszkańców. Panie uczyły się gotować, wypiekać ciast, szyć, doskonaliły się w prowadzeniu gospodarstwa domowego. Odbywały się pokazy kosmetyczne, spotkania z lekarzami, konkursy na najpiękniejszy ogródek, wystawy warzyw, owoców i kwiatów a także wystawy fotografiki i malarstwa. Panie wyjeżdżały dwa razy w roku na spektakl do teatru i operetki oraz na wycieczki w różne zakątki kraju.

Największą pasją Pani Marii był haft kujawski. Sama będąc mistrzynią, uczyła tej sztuki inne kobiety nie tylko w Sławsku. Pani Patyk przeprowadziła w różnych wsiach kujawskich ok. 60 kursów, które kończyły się wystawami. Ta praca, szczególnie miłość Pani Marii do tradycji kulturowej naszego regionu, doprowadziły do wytworzenia się w obrębie Kujaw Inowrocławskich najprężniejszego ośrodka hafciarskiego na całych Kujawach. W 1975 roku Pani Maria uzyskała tytuł Twórcy Ludowego.

Wielkim dziełem Pani Marii był utworzony w 1965 i działający przez ponad 30 lat zespół folklorystyczny "Kujawy", który liczył w najlepszym okresie około 60 osób. Zespół taneczny, wokalny i kapela kujawska stały się ozdobą wszystkich uroczystości dożynkowych i okolicznych imprez folklorystycznych. Zespół brał udział w festiwalach i przeglądach folklorystycznych m.in. w Bydgoszczy, Ciechocinku, Nakle, Gdyni, Gorzowie i Kazimierzu nad Wisłą.

Pani Maria Patyk po przejściu na emerytur zamieszkała w Inowrocławiu, lecz nadal prowadziła kursy haftu, uczyła wykonywania stroików świątecznych, nadawała kujawski wystrój okolicznym kościołom, szkołom i przedszkolom. W 1993 roku utworzyła w szkole w Sławsku Izbę Regionalną.

Przez wiele lat Pani Maria była związana z klubem "Kopernik" w Inowrocławiu. Tu organizowała spotkania, Wigilie, pokazy, prelekcje, wystawy, uczyła wykonywania stroików, malowania jajek wielkanocnych.

Od roku 1988 do 2005 pełniła funkcję prezesa Stowarzyszenia Twórców Ludowych oddziału Bydgosko - Toruńskiego. W 1989 roku została wykładowcą Prymasowskiego Uniwersytetu Ludowego w Strzelnie. W 1996 roku minister kultury i sztuki przyznał Pani Marii Patyk Nagrodę im. Oskara Kolberga za całokształt pracy twórczej, a 11 listopada 2001n roku nadano Jej Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski.

Pani Maria Patyk zmarła 27 grudnia 2011 roku, została pochowana na cmentarzu w Czerniewicach koło Torunia.