Działalność Polskiego Czerwonego Krzyża w Kruszwicy w dwudziestoleciu międzywojennym

Niestety nie zachowało się zbyt wiele materiałów źródłowych dotyczących działalności Czerwonego Krzyża w Kruszwicy, w okresie międzywojennym. Ubogie w opisy są zwłaszcza lata 1922-1934. Przypuszczalnie ziemianki z kruszwickiego koła kontynuowały pracę społeczną na podobnym poziomie i również dużymi sukcesami jak w latach 1919-1921. 

Do 1931 r. Kruszwica należała do powiatu strzelińskiego, a do 1938 do powiatu mogileńskiego, w późniejszych latach zwierzchnictwo administracyjne nad Kruszwicą objął powiat inowrocławski. W latach 30-tych XX w. bardzo dobrze przebiegała współpraca między kołami PCK w Kruszwicy, a Inowrocławiem. Dnia 10 marca 1934 r.  odbyło się w Kruszwicy zebranie Komitetu reorganizacyjnego Polskiego Czerwonego Krzyża, na którym Burmistrz miasta Kruszwicy – Stanisław Borowiak szczegółowo omówił znaczenie powołania do życia Koła PCK. Kilka dni później – 16 marca 1934 r. z udziałem Przewodniczącej Oddziału PCK Mogilno Starościny Stępińskiej i prezeski koła PCK Mogilno – Wójcickiej powołane zostało do życia Koło PCK, które miało działać na ternie miasta i wójtostwa Kruszwica. Celem PCK było przygotowanie odpowiedniego zaplecza medycznego i sanitarnego, sprzętu na wypadek wojny, a w czasie pokoju niesienie pomocy w dobie bezrobocia. 

W skład nowego zarządu Koła weszli: 

• prezes dr Feliks Janczewski,
• wiceprezes Stanisław Maciejowski,
• sekretarz Maria Kuropatwińska,
• z-ca sekretarza Józefa Skarżyńska,
• ławnicy: Anna Krzymuska, Stanisław Borowiak, dr Stanisław Hofmański, Jadwiga Kosiatowa, Hans von Gierke.

Władze zarządu PCK w Kruszwicy głosiły, że przyjdą z pomocą we wszystkich nieszczęściach.

We wrześniu 1935 r. Koło PCK w Kruszwicy staje się samodzielną jednostką i otrzymuje nazwę „Samodzielne Koło PCK w Kruszwicy” podlegając bezpośrednio Zarządowi Okręgu. Zarząd Kruszwickiego koła zobowiązany został do organizowania koła w terenie to jest Kruszwica – wójtostwo oraz na terenie Chełmc. W tym roku nowym prezesem został obrany Stanisław Maciejewski, do składu rewizyjnego wybrano Aleksandra Tomaszewskiego, nowym zastępcą sekretarza została Maria Sajanka. Organizacja  Koła PCK Młodzieży zajmowała się Maria Kuropatwińska. 

Z funduszów, składek, dotacji zakupiono sprzęt ratowniczy, aparat tlenowy, udało się także zorganizować wieczorki i zabawy w latach 1935-37. W 1938 r. rozpoczęto szkolenia ratowniczo-sanitarne, na wypadek wojny. Część uzyskanych pieniędzy przeznaczyło PCK na doposażenie drużyny ratowniczej, kupując taki sprzęt jak maski przeciwgazowe, nosze, mundury itp. 

Drużyna ratownicza w Cukrowni Kruszwica była znakomicie doposażona i ćwiczyła pod okiem kierownika – instruktora II kategorii – Władysława Marka. Drużyna Miejska ćwiczyła jedne raz w tygodniu w świetlicy. Siedzibą drużyny był lokal magistracki. Żeńską drużynę, która rekrutowała się z młodzieży poza szkolnej, ćwiczyła Irena Uklejewska. Kurs ratowniczo – sanitarny prowadził dr Edmund Zientarski i Władysław Marek.

Jeszcze przed wybuchem II wojny światowej kruszwicki PCK prężnie rozwijało swą działalność charytatywną w mieście i okolicach. Członkowie współuczestniczyli w akcjach dożywiania dzieci w szkołach. Organizowali zbiórki w mieście i w okolicznych majątkach.  W 1939 r. Kruszwicki PCK miał przygotować się do obchodów 20. rocznicy powstania Koła.

Opracowanie Bartłomiej Grabowski, źródła: S. Stybor, R. Tschurl, Z dziejów Polskiego Czerwonego Krzyża w Kruszwicy w latach 1919-2002, Kruszwica 2002; T. Brauer, Samorząd miejski Kruszwicy, Dawniej i dziś, Kruszwica 1994 r., fragmenty pochodzą z protokołów i sprawozdań spisywanych przez zarząd PCK w Kruszwicy w latach 1922-1939 (protokoły z: 16 marca 1934, walne zebranie PCK w Kruszwicy z 14 marca 1939).