niedziela, 3 listopada 2019

Ludność Żydowska w Brześciu Kujawskim do XVIII w.

W Brześciu Kujawskim zamieszkiwali Żydzi. Na mocy przywileju Zygmunta Augusta z r. 1558 mogli osiedlać się w mieście, kupować place i budować na nich domy. Posiadali w 1616 r. 15 placów i 8 budynków z placami. Obowiązani byli płacić czynsz na rzecz starosty dostarczać podwodę. Płacili również podatek od miasta, w którym grzebali zmarłych. 

W 1782 r. Stanisław August Poniatowski wydał przywilej, w którym mowa o ludności żydowskiej. Miała ona prawo budować domy przy ul. Żydowskiej, gdzie posiadała 23 place oraz synagogę pobudowaną w początkach XVI w. Po pożarze z 1781 r., pozostał tylko jeden dom, a Żydzi zostali zwolnieni z podatków na 1 rok. Pobudowano dwie studnie. Żydzi odbudowali domostwa i otrzymali prawo handlu wszystkimi towarami. Obowiązani byli płacić podymne i główne. 

W 1793 r. Brześć Kujawski zamieszkiwało 111 Żydów, w tym 2 piekarzy, 8 rzeźników, 4 kupców, 1 kuśnierz, 12 krawców, 2 bławetników, 2 handlarzy lin, właściciel karczmy, 5 kramarzy.

Dekret starosty z 1719 r. wprowadził nowy podatek dla żydów, którzy byli obowiązani płacić do cechu krawieckiego, każdego roku na rzecz św. Marcina, oraz wypiekać dobry chleb na potrzeby obywateli Brześcia. Ponadto obowiązani byli na swojej ulicy trzymać nocnego stróża.

Opracowanie Bartłomiej Grabowski, źródła: M. Borucki, Ziemia Kujawska, Włocławek 1882; M. Baliński, Starożytna Polska, t. 1, Warszawa 1843; T. Długopolski, Władysław Łokietek na tle swoich czasów, Wrocław 1951; Dzieje Ziemi kujawskiej, t. I-V, wyd. A. Pawiński, Warszawa 1888; Z. Guldon, Rozmieszczenie własności ziemskiej na Kujawach w II połowie XVI w., Toruń 1964; Z. Guldon, Zaludnienie miast kujawskich w XVI w. i I połowie XVII w., Prace Komisji Historii BTN, t. 1, Bydgoszcz 1963; Inwentarz dóbr starostwa brzeskiego na Kujawach z r. 1494, wyd. W. Posadzy i H. Kowalewicz, Studia i Materiały do Dziejów Wielkopolski i Pomorza II: 1956, z. 2, Poznań 1957; J. Karwasińska, Sąsiedztwo kujawsko-krzyżackie 1235-1343, Warszawa 1927; R. Kozłowski, Geneza i granice księstwa brzesko-kujawskiego, Prace Komisji Historii BTN, t. 5, Bydgoszcz 1968; S. Kuliński, Monografia Brześcia Kujawskiego, Włocławek 1935; Lustracja województw wielkopolskich i kujawskich 1564-1565, cz. 1, wyd. A. Tomczak, Cz. Ohryzk-Włodarska, J. Włodarczyk, Bydgoszcz 1961; Lustracja województw wielkopolskich i kujawskich 1565, cz. 2, wyd. A Tomczak, Bydgoszcz 1963; Lustracja województw wielkopolskich i kujawskich 1628-1632, cz. 3, wyd. Z. Guldon, Bydgoszcz 1967; Monografia Brześcia Kujawskiego, pod red. B. Głębowicza, Włocławek 1970; a także akta: Akta Magistratu Brześcia Kujawskiego z 1. 1809-1872, PAP włocławek; Akta Komisji Rządowej Spraw Wewn., opisanie historyczne oraz topograficzne-statystyczne miasta Brześcia Kujawskiego z 1820 r., AGAD Warszawa; Kopie przywilejów miasta guberni warszawskiej, KRSW, nr 460 c, AGAD Warszawa; Księgi Grodzkie Brzesko-Kujawskie, Relacje i Dekrety B, 1638, n 49, AGAD Warszawa, Księgi Grodzkie Brzesko-Kujawskie, B. Relacje, 1662, 1664, nr 9, AGAD Warszawa; Lustracja Wielkopolski z 1616 r., Archiwum Skarbu Koronnego XLVI, nr 10, AGAD Warszawa; Lustracja Wielkopolski z 1661 r., Archiwum Skarbu Koronnego XVIII, nr 64, AGAD Warszawa; Fot. www.brzesckujawski.prv.pl

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz