poniedziałek, 23 września 2019

Działalność Polskiego Czerwonego Krzyża w Kruszwicy 1919-1921 r.

Powstanie Polskiego Czerwone Krzyża datuje się na 27 kwietnia 1919 r. Jednak już 19 lutego 1919 r. w Kruszwicy, na zebraniu w ochronce, zaprezentowane zostały cele i zadania Czerwonego Krzyża przez dyrektor Grabską ze Skotnik, pierwszą przewodniczącą została dr Maria Laskowska. Natomiast 6 marca odbyło się kolejne zebranie w Kruszwicy. Oprócz omówienia celów i zadań Towarzystwa, Pani Grabska apelowała o zbiórkę żywności i bielizny dla mieszkańców Lwowa żyjących w ciężkich warunkach i biedzie. 

W organizacji Polskiego Czerwonego Krzyża brały udział ziemianki i panie z Kruszwicy. Dnia 25 maja 1919 r. PCK odłączył się od komórki inowrocławskiej i zaczęło samodzielna działalność. Jedną z założycielek była Justyna Wichlińska z Tuczna, z domu Trzcińska rodem z Ostrowa nad Gopłem.

Wybrano nowy zarząd w składzie:
  • przewodnicząca – Maria Lewandowska,
  • zastępca – Dembińska,
  • sekretarka – Irena Chmielecka,
  • skarbniczka – Karłowska,
  • ławniczki: Trzcińska – Gocanowo, Spychalowicz – Chełmce, Prądzyńska – Piaski, Szwarc – Sławsk Wielki, Przybyszewska – Giżewo, Mazurkiewicz – Ostrowo, Kawczyńska – Żerniki, panie Janowska i Marcinkowska, Szczęsna, Pogorzałowa, Kasprzakowa, Mazurowa – z Kruszwicy.


Po zbiórce towarów, wysłano 11 wagonów produktów żywnościowych, odzieży a nawet papierosów do Lwowa. Był to wielki sukces dopiero co budującego swe struktury stowarzyszenia kruszwickiego.

Od 1920 r. Koło w Kruszwicy zostało włączone w struktury Oddziału Powiatowego Czerwonego Krzyża w Strzelnie. Nowa nazwa brzmiała: „Oddział Czerwonego Krzyża na powiat Strzeliński w Kruszwicy”. W styczniu 1920 r. nową szafarką w Kruszwicy została Pani Kowalska, a sekretarką PCK Irena Chmielecka.

W czasie wojny polsko-bolszewickiej kruszwickie PCK zbierało dary na święconkę dla żołnierzy polskich. Zebrano 242f słoniny i kiełbasy, 1175 jaj, 1400 papierosów, 30 cygar oraz 2300,50 marek. Towarzystwo ponadto zakupiło ze składek dodatkowe towary, fundusz wyniósł 3654,60 marek. Paczkę otrzymało 568 żołnierzy przebywających na froncie z 60 Pułku Piechoty Wielkopolskiej.

Pod koniec sierpnia 1920 r. PCK w Kruszwicy zebrał kolejne fundusze, które członkinie przeznaczyły na żywność i artykuły  na front polsko-rosyjski. W sumie za pośrednictwem Strzelna wysłano 12 skrzyń towarów. Nie brakowało materiałów na koszule, wełny na skarpety, koszul skarpet (część wykonana przez członkinie z koła Czerwonego Krzyża, część przez krawcową), które wysłano w kolejnym transporcie na front. Paczkę wysłano żołnierzom na święto Wszystkich Świętych. Również w Boże Narodzenie kruszwiczanie zebrali 7500 marek na paczkę świąteczna. Paczkę przekazano 350 żołnierzom z 59 Pułku w Inowrocławiu. Był to dopiero początek charytatywnej działalności PCK w Kruszwicy.

Działaczki przyjęły 12 dzieci z terenów plebiscytowych na Śląsku, a także ugościły 60 dzieci wraz z opiekunami przebywających na wycieczce w Solankach w Inowrocławiu. Wspólnie z ziemiankami z strzelińskiego Koła PCK zorganizowały w czerwcu 1920 r. w ogrodzie właściciela hotelu pana Dalaszyńskiego podwieczorek na cele charytatywne. Zebrane pieniądze przekazano na cele charytatywne do Poznania.

PCK kruszwickie obok opisanych działalności charytatywnych, odbyło 7 zebrań w 1920 roku i jedno nadzwyczajne – walne zebranie. Kruszwicę opuściły działaczki – Maria Laskowska i Jadwiga Jaworowiczowa, po wyborach zastąpiły je Anna Krzymuska – nowa przewodnicząca i Rastajewska – nowa sekretarka, mianowano zastępce sekretarki – Panią Prusinowską. Towarzystwo liczyło 937 członków.

W 1921 r. członkinie Czerwonego Krzyża na zbiórce, na święconkę w 1921 r. dla rannych i chorych żołnierzy, przebywających w szpitalu w Inowrocławiu, zebrały: 850 jaj, 11 funtów masła, 2 litry wódki, 2420 sztuk papierosów, 10 paczek pierników, 20 funtów kiszki, 15 funtów kiełbasy, 52 funty słoniny, pudełko mydła (trzy paczki po 10 sztuk).


Opracowanie Bartłomiej Grabowski, źródła: S. Stybor, R. Tschurl, Z dziejów Polskiego Czerwonego Krzyża w Kruszwicy w latach 1919-2002, Kruszwica 2002; fragmenty pochodzą z protokołów i sprawozdań spisywanych przez zarząd PCK w Kruszwicy w latach 1919-1921.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz