wtorek, 18 grudnia 2018

Parafia pw. św. Wojciecha i rys historyczny wsi Brześć


Brześć to wieś leżąca w gminie Kruszwica. W XIX w. istniał tu folwark o wysokiej kulturze rolnej, i jak opisuje autor "Złotej Księgi Ziemiaństwa" - starodawny dwór (w latach 20-tych XX w.). Nie powstał więc zatem na pocz. XX w. jak sugerują współczesne opisy. Być może dotyczą budynku, w którym obecnie mieści się Dom Katolicki im. Wiesława Miecha, który z pewnością nie był jego siedzibą. Również wygląd obiektu sugeruje jego znacznie dłuższy wiek. W XIX w. wśród właścicieli wsi wymieniana jest rodzina Sokołowskich. W 1903 r. Wojciech Miech wykupił majątek z rąk niemieckich. Był on posiadaczem wielu dóbr, m.in. Siedlimowa. Unowocześnił gospodarstwo, wybudował nowe zabudowania folwarczne. Majątek miał własne maszyny parowe oraz młyn. Jego obszar wynosił 475 ha gruntów. Po 2 wojnie światowej został przejęty przez Skarb Państwa Polskiego, a użytkownikiem zostało Państwowe Gospodarstwo Rolne. Dwór przebudowany w 1969 r.1

Parafia pw. św. Wojciecha we wsi Brześć nad Gopłem początkowo istniała w Rzeczycy. Po pożarze XIII wiecznego kościoła parafialnego, który miał miejsce w 1811 r., podzielono ją na trzy części: Chełmce, Ostrowo i Płajewo. Dekretem kard. E. Dalbora z 30.VI.1925 r. przywrócono jednak parafię.2 Kościół zbudowano w Brześciu. Budowę świątyni ukończono w 1936 r. Jej konsekracja odbyła się w 1938 r.3

Przy kościele znajduje się plebania i dom katolicki z 1936 r. W zbiorach parafii znajdują się księgi metrykalne z informacjami o ochrzczonych od 1945 r., o zawartych związkach małżeńskich od 1954 r. i o zmarłych parafianach od 1984 r.4

Od 1945 r. parafią opiekowali się ks. Dobromir Ziarniak, ks. Czesław Majchrzak, ks. Edward Okoński. Od 1994 r. proboszczem jest ks. Jerzy Rafalont.

Parafia zajmuje się także kaplicą zbudowaną w 1896 r. należącą do rodu Wągrowieckich. Brześć zamieszkuje około 900 mieszkańców, większość wyznania katolickiego. Święto parafialne przypada 23.IV, a całodzienna adoracja przypada na 15.VIII.5

Rocznik Archidiecezji z 2005 roku nie wspomina nic o cmentarzu, jednak wiemy, że cmentarz istnieje. Pochowano na nim rodzinę Miechów: Wojciecha, Czesława i jego żonę Kazimierę.6

W skład parafii wchodzą miejscowości: Brześć nad Gopłem, Jerzyce, Jurkowo, Karsk, Kaspral, Leszcze, Łabędzin, Mietlica, Rzeczyca.

Ksiądz Dobromir Ziarniak – autor kroniki parafialnej w Brześciu.
Urodził się w 1906 r. w Strzałkowie, pow. wrzesiński w wielodzietnej rodzinie kupca bławatnika Władysława i Anny z Adamskiech. Świadectwo dojrzałości uzyskał w gimnazjum św. Jana Kantego w Poznaniu, a po studiach w Arcybiskupim Seminarium Duchownym w Poznaniu odebrał w 1931 r. święcenia kapłańskie. W tym roku został wikariuszem w parafii Zwiastowania NMP w Inowrocławiu. Podczas pobytu w Inowrocławiu był kapelanem szpitalny i więziennym. W 1936 r. został przeniesiony do Brześcia nad Gopłem, gdzie wzniósł nowy kościół i plebanię oraz dom katolicki. W domu owym ksiądz Dobromir prowadził Muzeum Wsi Kujawskiej. Po wybuchu II wojny został aresztowany, trafił do obozów koncentracyjnych, m.in. Dachau. Po wojnie pozostał w Niemczech, prowadząc pracę duszpasterską wśród Polaków. Po powrocie do kraju pracował m.in. W Nakle. Zmarł w Inowrocławiu w 1985r.7


*Fotografia ze zbiorów Marka Kujawy
**Materiały zebrał Bartłomiej Grabowski

1M. Kujawa, http://www.polskiezabytki.pl/ tekst z 2011 r.
2http://www.archidiecezja.pl/
3Rocznik Archidiecezji Gnieźnieńskiej, 2005, s. 319.
4Ibidem,
5Ibidem.
6Za Maciej Wasielewski, Historia parafii w Brześciu nad Gopłem, http://okolicekruszwicy.mixxt.pl/
7"Inowrocławski słownik biograficzny", K-PTK 1991.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz