Szwedzi ruszyli latem 1655 r. Dwie bitne, doświadczone w bojach i znakomicie zorganizowane armie wkroczyły w granice Rzeczypospolitej rozpoczynając wojnę powszechnie zwaną „Potopem”. Na Wielkopolskę i Kujawy z Pomorza zachodniego maszerował 17 tysięczny korpus szwedzki dowodzony przez marszałka Wittenberga. Pospolite ruszenie szlachty, województwa wielkopolskich i kujawskich, zagrodziła im drogę pod ujściem.
Zgromadzona w obozie szlachta, poza nielicznymi wyjątkami, nie wykazywała woli walki. Towarzyszący Szwedom polski magnat, banita Radziejowski nie musiał się zbytnio wysilać namawiając panów wielkopolskich do przyjęcia protektoratu króla Szwecji. Układ stanął 26 lipca 1655 r. W zamian za poręczenie swobody wyznaniowej i zachowanie szlacheckiej wolności droga w głąb kraju stanęła przed Szwedami otworem. Podpisów pod aktem zdrady nie złożyli jedynie wojewodowie: podlaski – Piotr Opaliński i inowrocławski – Jakub Rozrażewski. Wojewoda inowrocławski dodatkowo wniósł formalny protest przeciwko aktowi ujskiemu. Szwedzi wkroczyli na Kujawy w 1655 r.
W kwietniu 1656 r. Stefan Czarnecki rozpoczął swoją kampanię wielkopolską, podczas której zaplanował manewr odcięcia Szwedów od Bałtyku na krótko wyzwalając Inowrocław, Bydgoszcz i Pakość spod okupacji.
W Inowrocławiu wojsko szwedzkie pojawiło się 18 kwietnia 1656 r. Okupacja miasta trwała aż do 1658 r. Podczas postoju wojska, choćby niewielkich oddziałów miasto musiało je karmić. Gospodarkę miejską dobijały ściągane przez obydwie walczące strony: podatki i kontrybucje wojenne.
Według źródeł, w 1659 r. w Inowrocławiu pozostało 23 domy i żadnych zapasów zboża. Liczba mieszkańców spadła do 500 osób łącznie z przedmieściami. Folwarki były zrujnowane. Inowrocław bardzo ucierpiał w tym okresie. Ludzie uchodzili z miasta. W znacznie lepszym stanie pozostał Radziejów i Włocławek. Z kościołów zostały wykradzione dobra. Zrabowany został między innymi klasztor franciszkanów w Inowrocławiu. Rabunkiem klasztoru wsławił się Mikołaj Rej, prawnuk poety i kalwin. Zrujnowany został również zamek starościński w Inowrocławiu. Wojna zakończyła się podpisaniem traktatu pokojowego w Oliwie w maju 1660 r.
Oprac. B. Grabowski, fot. kadr z filmu "Potop" reż. J. Hoffman.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz