Rzemiosło w średniowiecznym Strzelnie

Najwcześniejsze dokumenty o rzemiośle strzeleńskim pochodzą z 1436 r. i mówią o Karczmach i rzeźnikach (carnifici). W Strzelnie produkowano również sukno. W mieście funkcjonowała również łaźnia publiczna, należąca do klasztoru, który później nadał ja miastu. 

Z końca XVI w. pochodzi wzmianka o funkcjonowaniu w mieście cegielni, umiejscowiona w okolicy drogi do wsi klasztornej Młyny. Ze źródeł wiemy także o wczesnym funkcjonowaniu rzemiosła młynarskiego. Już w 1435 r. istniał wiatrak położony między Czestejewem a miastem, był w posiadaniu Katarzyny, młynarka mieszkała w pobliskich Gębicach. Do połowy XVI w. w Strzelnie działo co najmniej 5 młynów.

W Strzelnie zajmowano się również wyrobem piwa. W 1556 r. wyprodukowano około 3296 beczek tego trunku. Obok piwa w XVI w. rozwijała się pomyślnie produkcja gorzałki; w 1566 r. zanotowano w mieście funkcjonowanie 12 kotłów gorzałczanych, dekadę później 14, a w 1583 r. - 20 kotłów. W Strzelnie w 1577 r. funkcjonowało 4 handlarzy gorzałką. 

W drugiej połowie XVI w. odnotowano działalność kilkunastu komorników, a w drugiej połowie XVII w. prowadził działalność aptekarz, kołodziej, kotlarz, działały kuźnie – 2-3 kowali, nie brakowało krawca, kuśnierzy, rzeźników i szewców. Niektóre rzemiosła działały na zasadzie cechu. Przykładowo szewstwo, które wzór zaciągnęło z Inowrocławia, gdzie znany jest statut cechu z 1472 r. 

Opracowanie Bartłomiej Grabowski, źródła: H. Samsonowicz, Handel dalekosiężny na ziemiach polskich, s. 291; APB, Inowrocław- Depozyt Szewców 1; Depositum Inowrocław, nr 1; R. Kabaciński, W czasach staropolskich, Dzieje Pakości, red. W. Jastrzębski, Warszawa-Poznań 1978, s. 84-85; APB, Strzelno, kl. B1, f. 101v-102v; APB, Strzelno k. A 55.