czwartek, 24 grudnia 2020

Z historii świątyń w Pakości

Pakość – parafia pw. św. Bonawentury

Początki kościoła św. Jakuba sięgają przełomu XII i XIII w. Pierwsza wzmianka o tym kościele pochodzi z 1243 r. Przetrwał on do 1760 r. Drugi kościół Nawiedzenia NMP powstał w 1521 r. Spalił się wraz z zabudowaniami w roku 1684. Odbudowano go, ale już pod wezwaniem Zwiastowania NMP. Z czasem popadł w ruinę i wskutek rozporządzenia władz pruskich został rozebrany w 1787 r. W 1796 r. rozpoczęto budowę nowego kościoła parafialnego pw. św. Jakuba. Niestety budującą się świątynia została zniszczona przez pożar w roku 1797.

Na terenie parafii istniała kaplica Ducha Świętego, wzmiankowana w 1608 r. Spaliła się na początku XVIII w. Obecny kościół św. Bonawentury jest budowla poklasztorną, pochodzącą z roku 1631. Zbudowany został przez OO. Reformatorów na starych murach zamku. Konsekrował go bp Andrzej Gembicki w 1637 r. Kościół rozbudowano i powiększono w latach 1763-1769. Obecna świątynia zbudowana jest w stylu barokowym, ale wnętrze kościoła posiada styl rokokowy.

Do ciekawych zabytków parafii należą: ołtarze, figura z drzewa lipowego (VII w.), obraz malarza Bartłomieja Strobla z 1647 r. pt. „MB z Dzieciątkiem Jezus adorowana przez św. Bonawenturę i św. Ludwika de Valoris”, barokowy krucyfiks (XVII w.), monstrancja (XVIII w.), pacyfikały (XVII i XVIII w.), ornaty (XVIII w.) i mosiężny kociołek na wodę (XVIII w.). Kalwaria Pakoska (25 barokowych kaplic) wybudowanych w 1643 r.

Do kościoła przylega klasztor, wybudowany w tym samym czasie co kościół. Ze względu na remont postawiono nowy dom, który służy jako plebania.

Księgi metrykalne sięgają 1684 r. - ochrzczonych, a małżeństw 1744 r., zaś zmarłych spisane są od 1685 r. Do parafii należą ulicę: Barcińska, Błonie, Dworcowa, Fabryczna, Grobla, Hankiewicza, Inowrocławska, Św. Jana, Jankowska, Krótka, Kwiatowa, Leszczyńskiego, Lipowa, Łazienkowa, Mieleńska, Mikołaja, Mogileńska Osiedle, Mogileńska – domki, Nadnotecka, Ogrodowa, Polna, Powstańców Wielkopolskich, Radłowska, część Rozjazd, Różana, Rynek, Słoneczna, Szeroka, Szkolna, Śluza, Topolowa, Żabia i miejscowości: Jankowo, Ludwiniec, Łącko, Radłowo, Rybitwy i Wielowieś.

proboszczami po wojnie byli: ks. Lucjan Berger 1945-1949; ks. Kazimierz Kaczmarskiewicz 1949-1971; o. Klaudiusz Grześczak 1971-1977; o. Tadeusz Goj 1977-1991; o. Gabriel Kiliński 1991. Parafia liczy około 6900 wiernych, święto patronów przypada na 15 lipca i 8 grudnia, a adoracja odbywa się 6 czerwca. Cmentarz parafialny został założony w połowie XIX w.

Pakość – Kalwaria – parafia pw. Pana Jezusa ukrzyżowanego i MB Bolesnej

Początkowo w 1967 r. został ustanowiony ośrodek duszpasterski. Parafia została erygowana przez kard. Stefana Wyszyńskiego 6 listopada 1975 r. Na jej terenie znalazł się kościół wzniesiony w 1661 r., a konsekrowany w 1691 r. Świątynia ta jest ściśle związana z Kalwarią Pakoską. Restauracji została poddana w 1725 i 1971 r.

Zbytki: dwa boczne ołtarze (XVII w.), monstrancja, kielichy i relikwiarze – Krzyża Św., św. Franciszka z Asyżu i św. Antoniego Padewskiego. Plebania pochodzi z końca XVIII w.

Księgi metrykalne spisywane od 1967 r. Proboszczowie po 1945 r.: o. Leon Wojsyk 1967-1968; o. Aureliusz Gęstwa 1968-1971; o. January Wolnik 1971-1976; o. Klaudiusz Grześkowiak 1976-1977; o. Konstanty Saternau 1977-1982; o. Edmund Rutkowski 1982-1988; o. Apoloniusz Kida 1988-1989; o. Anatol Makosz 1989-1991; o. Mariusz Krakowiak 1991-1993; o. Sylweriusz Dunst 1993; o. Gabriel Kiliński 1997-2003, o. Urban Tadeusz Pudełko OFM 2003 r.

Parafia liczy około 900 wiernych, święto patronalne przypada na 3 maja i 14 września, a adoracja odbywa się 4 października. Parafia składa się z ulic: część Barcińska, Cmentarna, Kasprowicza, Krzyżanowskiego, Pałucka, Przybyszewskiego, Radłowska, 21 Stycznia, 600-lecia, Kard. St. Wyszyńskiego, oraz miejscowości: Borównia, Ludkowo-Parcele, Mielno, część Radłowo.


Opracowanie Bartłomiej Grabowski, na podstawie rocznika Archidiecezji Gnieźnieńskiej, Gaudentinum, Gniezno 2005.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz