Po powstaniu styczniowym Izbica Kujawska stała się siedzibą gminy i sądu gminnego. Wchodziła wówczas w skład powiatu kolskiego guberni kaliskiej. Nastąpił rozwój gospodarczy i Izbica powiązała się silnie ze wsią. Powstały warsztaty sukiennicze, fabryka octu i tasiemek. Zwiększała się również liczebność mieszkańców. Zmniejszyła się liczba ewangelików, a do miasta przybywała ludność żydowska, która niemal zrównała się liczebnie z ludnością polską.
Dominującą rolę w gospodarce zaczął odgrywać handel lokalny, podupadać zaczęło natomiast sukiennictwo ze względu na konkurencję masowej produkcji przemysłowej.
Jak wynika ze źródeł, w osadzie istniał urząd i sąd gminny, szkoła początkowa, synagoga i stacja pocztowa. Ulice nie były wybrukowane. W osadzie znajdowało pracę dwóch lekarzy. Odbywało się sześć jarmarków. W 1912 r. wybudowany został przy ul. Narutowicza kościół w stylu neogotyckim oraz tzw. „pastorówka’. Wodzyńscy, ufundowali w 1906 r. kaplicę dobudowana do świątyni katolickiej od strony północnej.
W okresie I wojny światowej działał w Izbicy dyliżans konny kursujący na linii Włocałwek-Koło. W czasie „wielkiej wojny” izbica podporządkowała się władzy niemieckiej – komendantura wojskowa w Kole. Na chłopów nałożono obowiązek dostarczania dużych ilości zboża na potrzeby wojska. Nakazano zamknięcie młynów i wiatraków znajdujących się w Izbicy i okolicy, a młynarzom polecono odstawić nadwyżki z magazynów zbożowych. Okupant niemiecki przeznaczył również dzwony kościelne na cele militarne.
W Izbicy znajdowało się wówczas 64 sklepów: 23 kolonialne, 13 z łokciowizną i galanteria, 3 spożywcze, 3 obuwnicze. Działało: 5 piekarni, pięć sklepów mięsnych, cukiernia i 2 restauracje. Pod koniec I wojny światowej Izbica liczyła 4800 mieszkańców, w tym 3025 Żydów.
W tym tez okresie wybudowano kolejkę wąskotorową łączącą Włocławek z Kołem i Sompolnem. Podjęto również budowę drogi brukowej łączącej Włocławek z Kołem. Okoliczni rolnicy zwozili kamień na jej budowę.
Opracowanie Bartłomiej grabowski, źródła: Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i innych krajów słowiańskich, Warszawa 1883, s. 329-331; Krótka monografia wszystkich miasta, miasteczek i osad w Królestwie Polskim, oprac. L. De Verdmon Jacques, Warszawa 1902, s. 74; kronika Sp nr 2 w Izbicy Kujawskiej, s. 15; M. Kosman, Izbica Kujawska – przeszłość i teraźniejszość, „Rocznik Wielkopolski Wschodniej”, Poznań 1974, s. 36; J. Hederych, Izbica Kujawska na przełomie XIX i XX w., [w:] zapiski Kujawsko-Dobrzyńskie, Włocławek 1998.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz