sobota, 27 listopada 2021

Inowrocław po potopie szwedzkim

Sytuacja dla Polski nie zmieniła się wraz z końcem wojny domowej, kraj był zrujnowany. Po bitwie pod Mątwami – Jan Kazimierz i Jerzy Sebastian Lubomirski zeszli ze sceny politycznej, król zrzekł się korony w 1668 r., a Lubomirski zmarł rok wcześniej.

Gospodarka kraju zniszczona wojnami i wewnętrznymi walkami była w opłakanym stanie. Wojny zabrały krwawe żniwo wśród wszystkich stanów Rzeczypospolitej. Województwo inowrocławskie straciło ponad 5 procent ludności wiejskiej i około 7 procent ludności miejskiej. Często spalone miasta i wsie popadały w ruinę. Urodzajne Kujawy były uprawiane tylko w małej części. Produkcja rolna spadła o 60 procent, w stosunku do przedwojennej. Nastąpiła całkowita stagnacja gospodarcza.

Wkrótce po ustaniu działań wojennych przystąpiono do odbudowy miasta Inowrocławia. W 1661 r. w murach miejskich stało już 61 budynków. Na początku wieku stało w Inowrocławiu 310 domów. Zabudowa nie była już tak okazała jak w czasach przedwojennych. Większość domów postawiono z drewna. Piękny Inowrocław wyglądem przypominał wieś w drugiej połowie XVII w. Ocalała wieża ratuszowa, do której przeniesiono księgi grodzkie ze zniszczonego zamku starościńskiego. Starosta Zygmunt Dąbski planował odrestaurować zamek inowrocławski w 1690 r. Kościół Zwiastowania Najświętszej Panny Marii również ucierpiał w czasie wojen, o czym świadczy wizytacja z 1669 r. Świątynia została zrabowana i częściowo spalona. Kronika minorytów wspomina, że po wojnach szwedzkich inowrocławscy braciszkowie byli tak biedni, iż nie stać ich było na zatrudnienie murarza i zakup materiałów niezbędnych do naprawy uszkodzonych budynków. Cudem przetrwała przed spaleniem biblioteka klasztorna. Według spisu z 1669 r. liczyła ona 324 woluminy. W bibliotece znajdowały się Biblie, dzieła Ojców Kościoła i inne księgi o tematyce religijnej, a także literatura antyczna i renesansowa piękna.

Po wojnie, w niewielkim stopniu zaludnił się Inowrocław i okolice. W 1673 r. zamieszkiwało przedmieścia 151 przedmieszczan. Łącznie z mieszkańcami miasta było 500 osób. Przed wojną Inowrocław zamieszkiwało 2000 osób. W 1663 r. było w Inowrocławiu zaledwie 13 rzemieślników, 1 bednarz, 1 wytwórca płótna, 4 krawców, 3 szewców, 2 kuśnierzy i 2 wytwórców słodu piwnego.


Opracowanie Bartłomiej Grabowski, źródła: C. Sikorski, Miasto na soli, Warszawa 1988; Praca zbiorowa: Bitwa pod Mątwami 1666, Historia i pamięć, Inowrocław 2020, fot. Ł. Klimaniec, Dziennik Zachodni.

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz