Stale
wzrastająca liczba uczniów w Kruszwicy, pod koniec XIX w. zmusiła
gminę szkolna do powiększenia placówki. Postanowiono podzielić
dotychczasowa wspólnotę szkoły dla wsi i miasta, na dwie oddzielne
szkoły. Rozdział miał wejść w życie 1 stycznia 1900 r., w tym
samym dniu wygasło prawo z tytułu własności gminy miejskiej w
dotychczasowym majątku wspólnej szkoły. Uchwała ta została przez
gminę miejska, jak i przez regencję zatwierdzona 27 lutego 1899 r.,
po czym wybrano oddzielne dozory szkolne dla obu szkół, i to dla
miasta w osobach: Leonarda Łożykowskiego, Hieronima Jackowskiego,
Edmunda Pomianowskiego i asystenta cukrowni Stefana Wilkońskiego.
Dotychczasowy kierownik szkoły Woydych został przez regencję
przeniesiony do szkoły miejskiej jako jej kierownik. Mieszkanie i
izbę dla kierownika wynajęła gmina szkolna Kruszwica-wieś na
roczną dzierżawę. Utworzona, nowa katolicka szkoła miejska
liczyła na początku stycznia 1900 r. 281 uczniów, szkoła wiejska
– 124.
Po rozdziale szkół
podzielono dzieci miejskie na 4 klasy, a ponieważ trzeci nauczyciel
nie został na razie przydzielony, uczyło w nich tylko dwóch
nauczycieli: Woydych i Pawłowski – przy ogólnym stanie liczebnym
281 uczniów. Mieszkanie dla nauczyciela i izbę lekcyjną dla
drugiego nauczyciela wynajęto w budynku miejskim przy ul. Rybackiej.
Gmina szkolna zakupiła przy nowo założonej ulicy Szkolnej
dwumorgową parcelę budowlaną.
Trzeciego
nauczyciela zatrudniono 1 marca 1901 r., Władysława Kosteckiego z
Mirosławic (pow. wągrowiecki).
W 1902 r. wzrosła
liczba dzieci klasy IV (najniższej) do 121 – wskutek przyjęcia
nowych dwóch roczników – podzielono ją na 2 oddziału równoległe
i wynajęto w domu Knapkiewicza przy Rynku lokal, który mógł
jednak pomieścić tylko 35 dzieci, był niski i bardzo duszny.
Wskutek zupełnie nieodpowiednich na naukę izb lekcyjnych, a do tego
i chorób dzieci, frekwencja zmalała do 80 %.
Dnia 1.VIII 1903 r.
obsadzono czwartą posadę nauczyciela. Objął ją nauczyciel
Kamiński z Młynów pod Strzelnem. Szkoła była odtąd
pięcioklasowa z ogólna liczbą 294 uczniów. Pomimo zakupienia już
w 1900 r. parceli budowlanej pod nową szkołę, dopiero w 1903 r.
regencja poleciła budowniczemu powiatowemu wykonanie kosztorysu na
koszt gminy, w lecie zaś polecono budowę budowniczemu Conradowi z
Gniewkowa.
Uroczyste
poświęcenie i oddanie szkoły do użytku nastąpiło 20.X.1904 r.
Nowa szkoła obejmowała 6 izb lekcyjnych, 2 mieszkania dla samotnych
nauczycieli i mieszkanie dla woźnego w suterenie. W nowym gmachu
umieszczono na razie klasy I-IV. Klasa V uczyła się w lokalu
wynajętym, lecz z powodu wzrostu liczby uczniów tej klasy do 100 i
niemożności nauki w jednej sali, cukrownia na wniosek Dozoru
Szkolnego oddała do dyspozycji szkoły salę w baraku dla robotników
kampanijnych, która jednak na czas kampanii musiała być znów
opróżniona. Gdy liczba uczniów kl. V w 1905 r. wzrosła do 125,
musiano ją podzielić na 2 oddziały równoległe i szkoła stała
się sześcioklasowa z 5 nauczycielami.
Budowę domu
nauczycielskiego, obok szkoły, dla żonatych nauczycieli powierzono
12 lutego 1905 r. miejscowemu budowniczemu Appeltowi za 44 tys.
marek. Mimo nie wykończenia jej do wyznaczonego terminu 1
października 1905 r., nauczyciele musieli wprowadzić się do nowego
gmachu, w którym mieszkania znajdowały się jeszcze w stanie
surowym, a drzwi i okna były bez okuć. Prace malarskie, postawienie
parkanu przy ulicy i drewnianego płotu dookoła ogródków
nauczycielskich zrealizowano dopiero w listopadzie i grudniu 1905 r.
Nowy budynek był jak na owe czasy okazały i stanowił ozdobę
miasta.
Opracowanie
Bartłomiej Grabowski, na podstawie artykułu M. Jackowaik,
Utworzenie dwóch oddzielnych szkół i szkoła w Kruszwicy-mieście,
Monografia Kruszwicy, pod. Red. J. Grześkowiak, Toruń 1965.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz