Sławę Kujawom przynoszą dziś obrazy zdolnej malarki Ewy Lewańskiej. Artystka urodziła się 15 grudnia 1900 roku w Kruszwicy, zmarła 17 maja 1980 r. Uczyła się pod kierunkiem swego męża, znanego malarza, profesora Bolesława Lewańskiego. Jej piękne oleje i pastelowe obrazy z motywami Gopła i Kruszwicy wzbogacają kolekcje miłośników sztuki malarskiej w kraju i za granicą.
Latem 1973 roku obrazy Ewy Lewańskiej pojawiły się na wystawie w salach Biblioteki Miejskiej w Kruszwicy. Na wystawie, na 15 obrazach, zaprezentowano motywy kwiatowe. Był to zaledwie drobny ułamek dorobku artystycznego kruszwickiej autorki. Lewańska panowała nad pędzlem, tworząc różnymi technikami: olejem, pastelami, akwarelą i rysunkiem.
Na wystawie prac plastyków-amatorów w Bydgoszczy w 1952 roku krytycy sztuki wyrazili opinię, że obrazy Lewańskiej poziomem artystycznym i umiejętnością techniczną wykraczają daleko poza ramy amatorskiej przeciętności i mogłyby być przypisane zawodowemu plastykowi.
Pani Ewa z ogromną finezją malowała kwiaty. Czasami swych sił próbowała również w portrecie. Jednak jej pasja artystyczna skupiała się głównie na pejzażu. Obrazy artystki przedstawiające widoki Gopła, Kruszwicy, Kujaw, pól nadgoplańskich liczy się dziś w setkach.
Krajobraz nadgoplański jawi się w wykonaniu Ewy Lewańskiej (często ten sam lub podobny motyw) w coraz to innym oświetleniu, zależnie od pory roku, od aury. Zwolenników sztuki eksperymentalnej razi staranność i pieczołowitość w wykonanych olejach., pastelach i akwarelach. Brak w nich bowiem deformacji, nadmiaru realizmu, inspirowano co najwyżej postimpresjonizm.
Obrazy, widoki i widoczki Lewańskiej ujmują ogromną dozą liryzmu. Artystka umiała przekazać nastrój, nie siląc się na wymyślne chwyty techniczne. Pejzażowe impresje mają trudny do zdefiniowania własny ton. Poza tym emanują ukochaniem stron rodzinnych, regionu.
Dziś zastanawiamy się skąd się wzięło u tej samorodnej artystki-malarki zamiłowanie do sztuki pędzla, kredki, ołówka? Skąd ta pasja, trwająca dziesiątki lat, uwiecznienia Gopła, Kruszwicy, Kujaw? Otóż Ewa Lewańska była córką dzierżawcy Gopła. W nader gościnnym domu rodziców stykała się często z ludźmi ze sfer artystycznych. Nie uczęszczała do żadnej szkoły malarskiej. Przejawiany od dziecka talent artystyczny pogłębił się od kiedy stała się żoną artysty malarza Bolesława Lewańskiego. Jednakże sztuka męża nie zaważyła na specyficznym stylu malarskim Ewy.
Prace Ewy Lewańskiej były kilkakrotnie eksponowane w: Bydgoszczy, Inowrocławiu, Kruszwicy, Aleksandrowie Kujawskim i Sławsku Wielkim. Znalazła licznych nabywców. Jej obrazy zdobią domy i sale kruszwickich instytucji, między innymi Przedszkola Samorządowego nr 3 w Kruszwicy, które jest nazwane jej imieniem. W przedszkolu kruszwickim przy ul. Niepodległości znajduje się galeria 47 obrazów Ewy Lewańskiej. Tam również znajduje się salonik, w którym zgromadzono meble i bibeloty współczesne malarki. W roku 2000 stworzono ścieżkę edukacyjną „Ewa Lewańska – kruszwicka malarka”. Ze ścieżki korzystają placówki oświatowe, pragnące przybliżyć postać autorki.
Książka już niedługo pojawi się w bibliotekach i księgarniach. Link do książki jak zawsze na pasku bocznym strony, zapraszam do lektury.
