W styczniu 1945 r. do Izbicy Kujawskiej wkroczyły wojska radzieckie. Komendantem miasta został kapitan Starostina. Obok władz wojskowych, zaczęła także funkcjonować administracja gminna, którą kierowali kolejno: nauczyciel Karol Synowiec, Józef Przygódzki i Wacław Michalski. Wójtem gminy został wówczas Leon Zieliński.
W okolicy Izbicy Kujawskiej przez kilka lat powojennych działały oddziały zbrojnego podziemia Narodowych Sił Zbrojnych. W tym też okresie funkcjonował w Izbicy posterunek Milicji Obywatelskiej, wzmocniony plutonem wojska i samochodem pancernym, a w miarę potrzeb siłami Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego.
Jednym z bardziej znanych oddziałów była grupa dowodzona przez Gadzinowskiego, ps. „Szary’, schwytanego w 1946 r. przez siły bezpieczeństwa, skazanego na śmierć przez sąd w Bydgoszczy.
W pierwszych latach powojennych nastąpił masowy napływ ludności wiejskiej do miasta, które zostało wyludnione w czasie wojny. Po wojnie zlikwidowano 21 folwarków, a ziemię rozparcelowano wśród rolników, bądź utworzono PGR. Największe gospodarstwo państwowe utworzono w Zagrodnicy.
Dnia 1 marca 1945 r. powstała w Izbicy Spółdzielnia Rolniczo-Handlowa, w skład której weszli: spółdzielnia „Jedność”, magazyn zbożowy „Rolnik” a także kilka sklepów poniemieckich. W lipcu 1945 r. powstała Gminna Spółdzielnia założona przez 67 osób.
W marcu 1946 r. Gminna Spółdzielnia przejęła młyn w Martanowie, w 1947 r. - młyn w Foluszu; zakupiono także magazyn zbożowy od spółdzielni ‘Rolnik”. W 1948 r. doszło do połączenia obydwu istniejących na terenie gminy spółdzielni.
Lata 50-te przyniosły kolejne likwidację własności prywatnych. W 1952 r. przejęto restaurację Franciszka Kopczyńskiego, w 1954 r. wytwórnię wód gazowanych i 3 prywatne piekarnie. Wielką role w życiu miasta zaczęła odgrywać Gminna Spółdzielnia „Samopomoc Chłopska”, która posiadała 46 sklepów w 1969 r., zajmowała się również skupem płodów rolnych, sprzedażą towarów masowych. Pod koniec lat 70-tych GS dysponował na terenie miasta 17 sklepami. W latach 1981-1982 wybudowano w centrum miasta przy Placu Wolności pawilon handlowy o powierzchni 2000 m3 oraz w 1983 r. restaurację „Kolorowa”.
Powojenna Izbica administracyjnie należała do powiatu kolskiego, województwa poznańskiego. Gmina wiejska podzielona była na 34 gromady. Istniała także gromada Izbicy Kujawskiej. Dalsze zmiany nastąpiły w 1954 r. Uchwałą WRN w Poznaniu z dnia 5 października zlikwidowano gminę, a na jej miejscu utworzono 6 gromad. W 1958 r. Izbica Kujawska uzyskała status osiedla. Z dniem 1 stycznia 1973 r. Izbica Kujawska stała się miastem, a od 1975 r. należała do województwa włocławskiego.
Publiczna Szkoła Powszechna nr 2 w izbicy rozpoczęła swoją działalność 10 lutego 1945 r. Do szkoły przybyło 853 uczniów, kształconych w 18 oddziałach. Pierwszy rok szkolny rozpoczęto 4 września 1945 r. Kierownikiem szkoły został Józef Gajzlerski.
We wrześniu 1945 r. rozpoczęła działalność również SP nr 1. Placówka ruszyła jako szkoła siedmioklasowa, ale w pierwszym roku z powodu braku uczniów nie utworzono klas VI i VII. W pierwszym roku do nauki przystąpiło 410 uczniów, w 11 oddziałach. Kierownikiem szkoły został Tadeusz Paprocki.
Dnia 25 września funkcjonowało również gimnazjum, którego dyrektorem był Mieczysław Gowiński. Patronem szkoły został Jan Kasprowicz.
Opracowanie Bartłomiej Grabowski, źródła: Kronika Miejsko-Gminnego Ośrodka Kultury w Izbicy Kujawskiej; Jednodniówka wydana z okazji 50-lecia Gimnazjum i Liceum Ogólnokształcącego im. Jana Kasprowicza w Izbicy Kujawskiej, s. 7; S. Dalaszyński, Liceum Ogólnokształcące im. Jana Kasprowicza w Izbicy Kujawskiej w latach 1945-1980, Poznań 1969, s. 6; M. Grabowska, Szkoła Podstawowa nr 1, s. 5; M. Płachecka, Szkoła Podstawowa nr 2, s. 6; M. Kosman, Izbica Kujawska, s. 57; J. Hederych, Izbica kujawska w XX wieku, artykuł Izbica Kujawska w okresie powojennym 1945-1989, [w:] Zapiski Kujawsko Dobrzyńskie, t. 12, Miasta Kujaw i ziemi dobrzyńskiej w XX wieku, Włocławek 1998.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz