niedziela, 9 grudnia 2018

Mietlica wczesnośredniowieczny gród nad Gopłem


Mietlica – gród, położony był na wysokim brzegu, wcinającym się w taflę jeziora Gopło. Wzniesiony około IX wieku. Wokółgrodu grupowały się liczne osady otwarte. Wraz z upadkiem obiektu doszło również do rozproszenia tamtejszego osadnictwa. W literaturze przedmiotu sądzono, że był to najważniejszy plemienny gród na Kujawach nadgoplańskich. Warte podkreślenia jest to, iż ośrodek ten przetrwał upadek kujawskich struktur plemiennych i istniał dalej w okresie funkcjonowania pierwszej monarchii Piastów.1

W Mietlicy znajdują się pozostałości jednego z centralnych grodów Goplan (wczesnośredniowieczne grodzisko). „To tutaj prawdopodobnie urzędował lokalny władca plemienia. Pod koniec IX wieku Goplanie byli najsilniejszym plemieniem w Wielkopolsce. 100 lat później ich ziemie, a także ów gród dostały się pod panowanie Piastów. Grodzisko w Mietlicy to zapewne legendarna stolica Goplan. Zatem: przyjmując jedną z wersji początków Polski, Polanie właśnie tu napotkali na najsilniejszy opór, choć ciekawe, iż znaleziska nie wskazują na to, aby gród miał być np. spalony; najprawdopodobniej został opuszczony, kiedy w siłę urosły konkurencyjne wtedy Kruszwica i Gniezno. Porównując z innymi grodziskami, nadgoplański relikt przedstawia się monumentalnie. Jego budowniczy wykorzystali wysoką nadjeziorną skarpę i przewężenie Gopła (zapewne był również most), pobudowali wysokie wały i fosę wokół grodu (ślady po niej ujawniają wykopaliska archeologiczne). Do dziś zachowały się inne ziemne obronne konstrukcje wokół grodziska, falochrony, wybrzuszenia na wałach podtrzymujące najprawdopodobniej zaostrzone bale i ślady po dodatkowych ostrokołach. To była prawdziwa twierdza, stanowiąca zapewne tzw. czoło opola grupującego kilkanaście osad rozlokowanych na wysokim brzegu Gopła. Z głównych wałów dziś zachowała się jedynie część zachodnia i mały fragment północno-wschodniej. Majdan ma dwie wysokości, co być może oddawało jakiś hierarchiczny układ w obrębie refugium. O roli tego grodu ponad tysiąc lat temu, świadczy też jego położenie. Ulokowany on był nie tylko w miejscu – o czym wspomnieliśmy – przewężenia Gopła (co oczywiście sprzyjało pobieraniu opłat; niedaleko stąd – w Złotowie – do dziś pływa prom!), ale również w miejscu, gdzie przecinały się szlaki handlowe – starożytny biegnący Gopłem i równoleżnikowy wiodący ze Śląska i ziem zachodnich. Ciekawy jest też fakt, że tuż za grodziskiem, na linii strumienia przebiega dziś granica powiatu Inowrocławskiego – najpewniej jest to więc historyczna linia, sięgająca legendarnych historii ginących w mrokach dziejów.”2

W ostatnim czasie coraz większym zainteresowaniem archeologów cieszy się grodzisko w Mietlicy, położone w gminie Kruszwica, powiecie Inowrocław. Jest to bardzo ciekawy obiekt obronny położonych w naszych Kujawach. Historycy próbują ustalić jaka była właściwie rola grodu. Choć źródła pisane są skąpe, to jednak przybywa materiałów zdobytych w wyniku badań archeologicznych. Poważniejsze badania prowadzono już w latach 70. XX wieku, na stanowisku nr 1 w Mietlicy.

Naukowcy ustalili, że grodzisko działało już w IX wieku. Badania z lat 70tych (1977-1978) na stanowisku nr 1 dodatkowo stwierdziły, że w tym miejscu stała zabudowa mieszkalna oraz gospodarcza. Odnaleziono liczne kości zwierząt hodowlanych i dzikich, szczątki ryb oraz roślin, co potwierdza rolę grodu. W pobliżu odkryto również sporo zabytków: ceramikę, fragmenty szkła, przęśliki, grot strzały, łyżkę żelazną czy wyroby z rogu i kości. Na podstawie inwentaryzacji terenowych stanowiska i fotografii lotniczych pozwoliły odkryć przy południowym i południowo-zachodnim odcinku wałów dwa przedwała rozdzielone fosami. Odkrycie pozwoli ustalić przebieg wschodniego odcinka wału zniszczonego w czasach nowożytnych oraz drogę gruntowną prowadzącą z północy od strony wsi na południe do brzegu jeziora Gopło. W zachodnim wale pozostały ślady, które wstępnie zidentyfikować z bramą. Do wału północnego przylegało stanowisko nr 3, sklasyfikowane jako osada wczesnośredniowieczna. Prawdopodobnie i osada była obwarowana.

Badania z pomocą fotografii lotniczych potwierdziły, że na tym terenie potrzebne są dalsze prace archeologiczne. Miejmy nadzieje, że wkrótce dowiemy się jeszcze więcej o tym miejscu.

Materiały zebrał Bartłomiej Grabowski, źródła:
1http://www.instytuthistoryczny.pl/168-analizy/grody-slowianskie-kategoria/652-grody-slowiaskie
2https://www.geocaching.com/geocache/GC5P039_grodzisko-w-mietlicy

Autor: o
Etykiety: , , , , ,

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz

Subskrybuj: Komentarze do posta (Atom)