niedziela, 9 maja 2021

Izbica Kujawska w dwudziestoleciu międzywojennym

Organem wykonawczym w Izbicy Kujawskiej w 1919 r. był Zarząd Gminy, w skład którego wchodził wójt i ławnicy. Administrację gminy stanowili ponadto: podwójci, sekretarze i dwaj pomocnicy oraz instruktor rolny. W pierwszych latach niepodległości uchwały dotyczące gminy były podejmowane przez ogół mieszkańców, wkrótce jednak – z uwagi na słabą frekwencję – zrezygnowano z tej formy. Niepowodzeniem zakończyły się również starania władz o przywrócenie praw miejskich utraconych po powstaniu styczniowym.

Izbice Kujawska zamieszkiwało wówczas 4500 mieszkańców, z czego 56% stanowili Żydzi, 42% Polacy, 1,9% Niemcy. Osada miała charakter handlowo-usługowy. Działało w niej 106 sklepów oraz 60 warsztatów rzemieślniczych. Nie brakowało również wiatraków (funkcjonowały 2 młyny motorowe, 6 wiatraków i tartak).

W tym czasie powstały także; restauracja, hotel, kino „Polonia”, poczta i apteka. Rzemieślnicy zorganizowani byli w cechy: stolarski, kowalski, szewski i młynarski. Nie brakowało zakładów: krawieckich 11, czerpniczych 3, zegarmistrzowskich 3, fryzjerskich 3, piekarni 3 oraz zakładów rzeźnickich 11.

W 1937 r. w Izbicy działało już 60 warsztatów rzemieślniczych i 175 sklepów. Znaczną rolę spełniały w życiu osady jarmarki i targi. Najważniejsze jarmarki odbywały się w czwartki, po 10. każdego miesiąca. Ich znaczenie wybiegało daleko poza granice miasta.

W osadzie działały kółka rolnicze, spółdzielnia „Rolnik”, Stowarzyszenie Spożywców „Jedność”, spółdzielnia mleczarska. Funkcjonowały także: Związek Strzelecki, Koło Ligi Ochrony Państwa, Koło Obrony Kresów Zachodnich.

W okresie międzywojennym w izbicy istniały dwie szkoły podstawowe. Szkoła Podstawowa nr 1 do 1919 r. obejmowała wyłącznie młodzież polską, ale już w roku 1929/30 na 538 uczniów było 461 Polaków, 17 Niemców, 104 Żydów i 1 Rosjanin.

Prężnie rozwijała się kultura w osadzie. Organizowane były spektakle teatralne. Rozwijało się także życie muzyczne opierające się na tradycjach ludowych ziemi kujawskiej. W mieście działała Ochotnicza Straż Pożarna od czasów I wojny światowej (prawdopodobna data założenia straży 1909 r.), a przy niej orkiestra. Remizę wybudowano w latach 1925-27. oprócz orkiestry strażackiej działały inne kapele: „chór Lira swoja”, „Makabi”, „Polonia”.

Istniała także biblioteka, zorganizowana przez Bronisława Krzyżanowskiego.


Opracowanie Bartłomiej Grabowski, źródła: M. Grabowska, Szkoła Podstawowa nr 1 im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Izbicy Kujawskiej w latach 1945-1997. przeszłość i teraźniejszość; praca magisterska; M. Płachecka, Szkoła Podstawowa nr 2 im. Augustyna Słubickiego w izbicy Kujawskiej w latach 1945-1997; praca licencjacka, s. 12; Akta Sp nr 2 w Izbicy Kujawskiej, Arkusze ocen z 1934 r., R. Lewandowski, Życie muzyczne na terenie izbicy Kujawskiej w okresie XXX-lecia PRL; praca magisterska, s. 8; J. Hederych, Lata międzywojenne 1918-1939, [w:] Zapiski Kujawsko-Dobrzyńskie, tom. 12, Miasta Kujaw i ziemi dobrzyńskiej w XX wieku, Włocławek 1998, fot. ze strony Izbica Kujawska Online.




Brak komentarzy:

Prześlij komentarz