W latach 1918-1939 zaobserwować można przyrost rzemiosła, handlu i przemysłu na terenie miasta. Na obszarze miejskim były zlokalizowane dwa poważniejsze zakłady przemysłowe. Pierwszym z nich była Cukrownia Brześć, która zatrudniała w okresie kampanii cukrowniczej ponad 200 robotników. Drugim poważniejszym zakładem było Towarzystwo Akcyjne Zakłady Ceramiczne Rumaki. Zakład ten znalazł się na obszarze miejskim w 1924 r., po przyłączeniu Rumaków z gminy Piaski do Brześcia. Zakłady były cegielnią, która produkowała cegłę budowlana sposobem ręcznym i częściowo sposobem zmechanizowanym. W okresie pełnego rozruchu zakład był w stanie produkować do 5 miliona sztuk cegły rocznie. Stan zatrudnienia w zakładzie wynosił średnio 160 robotników. Ponadto na terenie miasta działały 2 małe wytwórnie cykorii.
Cechą szczególna przemysłu brzeskiego była sezonowość pracy. Cukrownia dawała zatrudnienie jedynie w okresie kampanii buraczanej. W pozostałym okresie roku zatrudniała jedynie nieliczna ekipę remontowo-konserwacyjną. Cegielnia Rumaki pracowała średnio 200 dni w roku. Zdarzały się jednak wypadki, jak na przykład w 1933., że zakład przez okres całego roku kalendarzowego nie podjął produkcji i na mocy decyzji kartelu ceramicznego pozostał nieczynny.
Sezonowy charakter pracy podstawowych zakładów stwarzał warunki, w których na terenie miasta mogło rozwijać się bezrobocie. W świetle obowiązującego w latach międzywojennych ustawodawstwa pracy sezonowy charakter produkcji i przerywana działalność zakładów stwarzały sytuację, w której większość bezrobotnych nie nabywała nawet prawa do ustawowego zasiłku. Na tym też tle wyrósł osobny problem, który był zmora dla większości mieszkańców miasta – problem walki o pracę i chleb.
W 1934 r. liczono na terenie miasta około 200 zakładów rzemieślniczych, które znajdowały się w rękach polskich i żydowskich.
Rzemieślnicy polscy skupiali się w szeregach Zrzeszenia Rzemieślników Chrześcijan im. Jana Kilińskiego. Była to organizacja zawodowa o profilu politycznym odpowiadającym założeniom programowym Bezpartyjnego Bloku Wspólnoty wspólnoty z Rządem (BBWR). Pewna część rzemiosła polskiego pozostawała jednak poza zasięgiem wpływów Zrzeszenia i deklarowała swoje powiązania polityczne ze Stronnictwem Narodowym, Narodowa Partia Robotniczą i Chrześcijańską demokracją.
Rzemiosło żydowskie było organizacyjnie związane z Bundem. Jego filia na tym terenie był Związek rzemieślników Żydowskich. Trudno stwierdzić, czy Związek obejmował zasięgiem swego działania wszystkich rzemieślników żydowskich na terenie Brześcia.
Handel na terenie miasta składał się wyłącznie z małych sklepików, które w większości znajdowały się w rękach kupców żydowskich. Ich sytuacja ekonomiczna była łatwiejsza ze względu na możliwość uzyskania kredytów na dogodnych warunkach z własnej instytucji kredytowej w postaci Banku Spółdzielczego Drobnych Kupców i Handlarzy w Polsce – oddział w Brześciu Kujawskim.
Opracowanie Bartłomiej Grabowski, źródła: Opracowanie Bartłomiej Grabowski, źródła: artykuł T. Kieloch, Położenie miasta i jego rozwój przestrzenny, w: Monografia Brześcia Kujawskiego, pod red. B. Głębowicza, Włocławek 1970; PAP,WP, sygn. 62/I/23, opis miasta Brześcia Kujawskiego z 22 września 1923 r.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz