Magazyn Zbożowy i Budynek Gospodarczy, Punkt Skupu Zboża 1890-1928 rok

Zespół obiektów (ul. Niepodległości 13) należących niegdyś do "GS SCh" w Kruszwicy. Powstały w latach 1890-1928. Zespół składał się z budynku głównego magazynu skupu zboża, budynków gospodarczych, obiektu administracyjnego oraz domu mieszkalnego. 

Budynek magazynu zbożowego, ob. punktu skupu zboża, został wzniesiony w 1890 roku na miejscu wcześniej istniejącego, zbliżonego w kształcie magazynu hurtowego towarów żelaznych. Stajnia, wykorzystywana przez administrację spółdzielni, zbudowana została w 1928 roku. W tym samym roku powstał budynek gospodarczy, w którym mieściły się warsztaty spółdzielni i garaże samochodów, a poddasze wykorzystywano na przechowywanie zboża. Dom mieszkalny, należący początkowo do właściciela obiektów, zbudowano na początku XX wieku. 

Właścicielem posesji i budynków na terenie podwórza był w latach 1886-1900 kupiec niemiecki Simon Loewenstain, od którego całość zakupił w 1900 roku polski całość zakupił polski młynarz Garbowicz. Po nim właścicielem był kupiec hurtowy zboża Zafiryn Rzymkowski. W 1919 roku teren przejęła Spółdzielnia Rolnicza "Rolnik". W roku 1946 Spółdzielnia ta połączyła się z "GS SCh".

Obiekty związane z magazynem skupu zbóż zlokalizowane są na terenie miasta Kruszwicy w jej centralnej części; leżą one przy ul. Niepodległości (dawniej Karola Świerczewskiego) wychodzącej od Rynku w kierunku pn., w stronę Inowrocławia. Posesja nr 13 położona była przy skrzyżowaniu z ul. Podgórną. Obszar posesji nr 13 oraz 11 jęty był w rodzaj wydłużonego dziedzińca o boku dłuższym na osi wsch.-zach. Od wsch. zamknięty był przez dom mieszkalny nr 13 oraz Dom Towarowy i dom mieszkalny z restauracją nr 11. Pod kondygnacją obiektu nr 15 znajdował się wyjazd na teren podwórka; stajnia, magazyn zbożowy i budynek gospodarczy oraz magazyn paszowy i wiata znajdująca się po pn. stronie podwórza. Po stronie zach. stał dom mieszkalny nr 13a; po stronie płd. pomieszczenie gospodarcze, masarnia, budynek administracyjny, na ktrórego tyłach znajdowała się sala zabawowa. Całość od strony płd. ogrodzona była płytami betonowymi, od zach. ogrodzeniem z siatki drucianej, od pn. prześwity między budynkami zabudowane murem ceglanym.

Fundamenty zbudowane z kamienia polnego i warstw cegły; ściany z cegły wypalanej w układzie krzyżykowym łączone zaprawą cementowo wapienną z domieszką gliny, tynkowane i wewnątrz bielone. Nietynkowana elewacja pn.

Więźba dachowa - kleszczowo-płatowa o stolcu stojącym podwójnym ze ścianką kolankową. Strop nagi, wsparty na 2 rzędach filarów drewnianych. Podłogi na parterze częściowo wybetonowane, częściowo z desek na legarach; na pozostałych kondygnacjach drewniane z desek łączonych na przylgę. Schody drewniane, policzkowe, jednobiegowe bez tralek. Obiekt na planie prostokąta. 

Oprac. B. Grabowski, źródła: Dokumentacja historyczna w BDZ Bydgoszcz, Monografia Kruszwicy, pod. red. prof. Grześkowiaka, Toruń 1965 r., Fot. J. Nowiński, MNR w Szreniawie 1988 rok.