Wyssocy z Kruszwicy - w poszukiwaniu korzeni

Budowanie drzewa genealogicznego to żmudna i czasochłonna praca. Dziś z pomocą przychodzi nam internet, pojawia się masa programów genologicznych, archiwa udostępniają swoje dokumenty cyfrowo. Mimo wszystko praca nad drzewem genologicznym wymaga cierpliwości, analiz i przede wszystkim czasu. Bywa, że nasze badania nad przodkami musimy odłożyć na pewien okres ale powracamy do poszukiwań, gdy tylko znajdziemy kolejne ślady, dokumenty, czy fotografię.

Pan Adam Gębka z Wielkopolski, a dokładnie z miejscowości Przedecz, zajmuję się genologią rodzinną od blisko 10 lat. Przez ten czas zgromadził informację dotyczące swojego rodu, a mianowicie – Wysockich z okolic Kruszwicy.

Do rodziny należeli Walenty Wysocki i jego żona, Józefa Spychała, ich dzieci: Franciszek Wysocki (ur. 1890), Ludwik Wysocki (ur. 1891) jego zona Marta zd. Kaźmierczak, Marianna (Marcjanna (ur. 1894) jej mąż Ludwik Szczekowski, Józef Wysocki (ur. 1897), Tadeusz Wysocki (ur. 1903), Marta Wysocka (ur. 1905) i Adam Wysocki (ur. 1906 zm. w 1974 r. w Słupsku).

Walenty Wysocki mąż Józefy ze Spychałów był bratem Józefa Wysockiego. Syn Józefa, Antoni walczył jako ochotnik w powstaniu wielkopolskim.

Antoni Wysocki, podporucznik, strzelec, brał udział w powstaniu wielkopolskim z bronią w ręku. Od 1 stycznia 1919 roku uczestniczył w oswobodzeniu Kruszwicy i okolicznych wiosek. Dnia 5 stycznia 1919 roku z oddziałem kruszwickim wymaszerował do Inowrocławia. Pod dowództwem porucznika Ignacego Nowaka brał udział w walkach o pocztę i Powiatowa Komendę Uzupełnień przy ul. 6 Stycznia. W godzinach wieczornych uczestniczył w eskorcie osłaniającej Niemców opuszczających koszary, konwojując ich do Jaksic. Od 10 do 11 stycznia uczestniczył w walkach o Złotniki Kujawskie, podczas których został ranny w prawe podudzie. Rana była lekka, wrodził do oddziału walczącego na froncie północnym do czasu zakończenia działań zbrojnych. Awansował do stopnia sierżanta w 59 Wielkopolskim Pułku Piechoty Baonu Wartowniczego. Odznaczony Medalem Zwycięstwa i Wolności oraz Odznaką Grunwaldzką i Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym. Uczestnik Wojny Obronnej w 1939 roku. Założyciel Spółdzielni Inwalidów Wojennych, współorganizator Oddziału Związku Bojowników o Wolność i Demokrację. Był też wice prezesem i kierownikiem grupy środowiskowej Powstańców Wielkopolskich.

Pan Adam prosi o kontakt z osobami, które mogłyby pomóc w dalszych poszukiwaniach korzeni. Przesłał do redakcji portalu „Historia Kujaw” ciekawe pismo – dokument dotyczący przodka Ludwika Wysockiego z roku 1891. Akt znalazł na stronie zajmującej się genologią w archiwum. Akt rejestracyjny (Stanbesbeamte) wystawiony został w Kruszwicy w listopadzie i opatrzony jest nr 2/34 235 A. napisany odręcznie w języku niemieckim (pruskim), na standardowym druku urzędowym w owym czasie.

Genealogia to pasja, często zajmująca całe życie. Pan Adam dziękuje za wszelką pomoc w dalszych  poszukiwaniach.

 

Na podstawie korespondencji z Panem Adamem Gębką; Uchwała Rady Państwa nr 12.06-0.960 z dnia 6.12.1957.

Wizyta Matki Bożej w kopii Cudownego Obrazu w Kruszwicy 1978 rok

Czarna Madonna odwiedziła Kruszwicę 8-9 lipca 1978 roku (sobota-niedziela). Samochód-kaplica podróżował w konwoju złożonym z 50 samochodów i 24 motorów. Wizytę obrazu Matki Boskiej przywitały bramy z liczbie 11, na których były różnorodne napisy np.: "Królowo Aniołów", "Królowo Wniebowzięcia", "Zwierciadło sprawiedliwości", "Królowo Polski", "Matko Dobrej Rady" itd. Miejscowy duszpasterz, dziekan dekanatu kruszwickiego ks. Kanonik Stanisław Pohl oczekiwał ze swoimi współpracownikami nadejścia obrazu przed kościołem św. Teresy od Dzieciątka Jezus o godzinie 18:30.

Obecni na uroczystości byli: ks. Bp Jan Michalski, ks. Kan. Stanisław Fimiak, ks. prałat Dobromir Ziarniak, ks. Kan. Roman Zientarski i inni kapłani. Na kruszwickim rynku przybyło tysiące wiernych. Oczekiwanie umilała orkiestra z Inowrocławia.

Podium było przyozdobione w biało-czerwone płótna, zadaszone z motywem szachownicy. Na Obraz czekał tron. Obok tronu stał krzyż. Po prawej stronie umieszczono napis: "Kruszwica zawsze wierna", a poniżej herb miasta. Ikonę Matki Bożej uroczyście przywitał ks. Proboszcz. Ks. Józef Jabłoński wyśpiewał Ewangelię o Nawiedzeniu. Został odczytany list od Ojca Świętego, przez Edmund Hamerski, a pozdrowienia od ks. Prymasa przeczytał ks. Wikariusz Zygmunt Zaborowski. Obraz witały dzieci, młodzież, matki w barwnych strojach kujawskich, ojcowie i chorzy. Pod koniec powitał w imieniu kapłanów pochodzących z parafii, dziękując za dar powołania ks. Wikariusz Ryszard Pruczkowski i złożył również kwiaty pod Obrazem.

Ks. bp Jan Michalski w czasie Mszy św. nawiązywał do tysiącletnich dziejów ludu tej ziemi, niepokoił się o wiarę młodego pokolenia. Po Mszy św. procesja udała się do kolegiaty pw. św. Apostołów Piotra i Pawła. Po drodze grała orkiestra, śpiewano pieśni i odmawiano różaniec. Policzono, że w procesji wzięło udział około 8,5 tysiąca wiernych.

 

 

Opracowanie Bartłomiej Grabowski, źródła: Rozmowa z mieszkańcami Kruszwicy; Kroniki Kościoła pw. św. Teresy od Dzieciątka Jezus; Ks. J. Popowski, Kiedy Matka Pana Przychodzi do Nas, Polanowice 2022.

Krusza Duchowna - słowo o historii wsi

Krusza Duchowna – wieś, położona na południe od Inowrocławia, na trasie wiodącej do Strzelna między Niemojewskie i Tupadłami, pod Kruszą Zamkową. Trzy graniczące ze sobą „Krusze” tworzyły niezawodnie jedną całość, zanim się rozpadły na trzy części. Najstarsza z nich wobec świadectw piśmiennych jest Krusza, zwana później Duchowną, dla rozróżnienia od Kruszy Zamkowej i Podlotowej. W 1356 roku był Krusza już własnością kapituły kruszwickiej; biskup Maciej sprzedał dziesięciny stołowe z tej Kruszy dla utrzymania pewnej altaryi w katedrze włocławskiej.

W 1583 roku miała Krusza Duchowna 5 łanów kmiecych. W 1882 roku było 20 domów, 257 mieszkańców; 157 ewangelików, 100 katolików; 66 analfabetów. Była własność kapituły włocławskiej w kluczu Dziewie. Poczta w Markowicach o 5 km, kolej żelazna i telegraficzna w Inowrocławiu o 8 km.

W 1894 roku Krusza Duchowna obejmowała 170 hektarów obszaru włościańskiego, zabrana przez rząd pruski i wcielona do domeny Inowrocław doczekała się nowej nazwy Lindenthal.

W 1908 roku w Kruszy Duchownej, obszaru 420 mórg, którą swego czasu niejaki Głowacki sprzedał komisji kolonizacyjnej, urządzono już sadyby dla kolonistów i to 7 dla kolonistów, a 8 dla robotników. Robotnicze już obsadzono, kolonistów jest 2, reszta przybędzie niezadługo. Dla dzieci kolonistów wybudowano szkołę. Zbiór znajduje się w pobliskich Mątwach. Gmina ta otrzymała zapomogę i to 3 proc. wartości gruntowej.

 

Oprac. B. Grabowski, źródła: Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego, Dziennik Kujawski, A. Łada, H. Łada, Z historii rodu Ładów, Inowrocław 2002.