Dwór Czołówek

W miejscowości Czołówek (powiat radziejowski) znajduje się dwór zapisany w rejestrze zabytków pod numerem A/1161 wpis z 17 września 1984 roku. Dziś budynek jest własnością J.S.T. w Radziejowie.

Wiek XIX dostarcza takich oto informacji o wsi Czołówek: wieś poduchowna i folwark w powiecie nieszawskim, gminie Piotrków, parafii Radziejów. W 1827 roku było tu 10 domów, 66 mieszkańców. Folwark Czołówek z wsią Czołówek, od Warszawy wiorst 245, od Nieszawy wiorst 28, od Radziejowa wiorst 3, od Włocławka wiorst 30, od rzeki Wisły wiorst 28. Dobra nabyte w roku 1867 za rubli srebrnych 15 980. Rozległość wynosi mórg 384, a mianowicie: grunta orne i ogrody mórg 325, łąk mórg 51, nieużytki i place mórg 8. Płodozmian 11-polowy, pokłady marglu. Wieś Czołówek. osad 8, gruntu mórg 9.

Obiekt pochodzi z początku XX wieku. Majątkiem między 1863-1943 rokiem zarządzał i dziedziczył Kazimierz Grutzmacher, ziemianin i działacz Stronnictwa Narodowego. Przy obiekcie znajdowały się stajnia i obora z 1905 roku.

Dwór posiada mieszkalne poddasze, ma kształt zbliżony do prostokąta, murowany z cegły i otynkowany. Dach czterospadowy kryty papą. Elewacje niesymetryczne, w nich nieznaczne ryzality z trójkątnymi szczytami, w części niższej z boniowanymi narożnikami, wyższej z pilastrami. Wejście od strony elewacji zachodniej umieszczone w ryzalicie, a od strony wschodniej w dobudowanym obok portyku z półkolumnami nad którym znajduje się balkon, poprzedzonym schodami. Elewacja posiada skromny detal architektoniczny, boniowane narożniki i gzyms międzykondygnacyjny obiegający budynek.

W pobliżu znajduje się niewielki park z końca XIX wieku (około 0,5 ha). dwa skupienia drzew z niewielką ilością okazów zbliżonych rozmiarami do okazów pomnikowych. Głównie są to dęby szypułkowe, lipy drobnolistne, wiązy, jesiony i kasztanowce w wieku 90-130 lat. Układ przestrzenny dawnego założenia jest nieczytelny.

Źródło: Słownik geograficzny Królestwa Polskiego, t. I: Aa – Dereneczna, Warszawa 1880, s. 868; https://www.polskiezabytki.pl/ , https://pl.wikipedia.org/wiki/Czo%C5%82%C3%B3wek