Z
historią Kruszwicy związany jest król, który na świat przyszedł
30 kwietnia 1310 roku w miejscowości Kowal na Kujawach. Mowa
oczywiście o Kazimierzu III zwanym Wielkim. W trakcie trwających 37
lat rządów zdołał dwukrotnie powiększyć obszar Królestwa
Polskiego. Był ostatnim królem z dynastii Piastów.
Kazimierz
był najmłodszym dzieckiem i jedynym żyjącym synem króla
Władysława Łokietka oraz Jadwigi Bolesławówny. Po śmierci ojca
w 1333 r. został jednomyślnie wybrany na króla Polski, jednak jego
bezpośrednia władza rozciągała się wówczas jedynie nad terenami
Małopolski i Wielkopolski. Co więcej, z trudem dźwignięte z
okresu rozbicia dzielnicowego państwo było w stanie wojny z zakonem
krzyżackim i Królestwem Czech. Mając świadomość przewagi
militarnej wrogów, postanowił wygasić konflikty droga mediacji.
Pretensje monarchy czeskiego do tytułu króla Polski zdołał
oddalić za cenę 20 tys. kop groszy praskich. Po kilki latach starań
doprowadził do zawarcia pokoju również z Krzyżakami, w myśl
którego odzyskano utracone przez ojca Kujawy oraz ziemię
dobrzyńska. Osiągnięcie to zostało jednak okupione uznaniem praw
zakonu do Pomorza. Również dzięki układowi zawartemu z księciem
halickim Bolesławem Jerzym Trojdenowicem otworzyła się po jego
bezpotomnej śmierci w 130 r. możliwość przyłączenia Rusi
Halicko-Wołyńskiej. Tym razem jednak realizacja tego historycznego
przedsięwzięcia przerodziła się w wieloletnie walki z pragnącymi
zająć te ziemie Litwinami, a także cichą rywalizację z
sojuszniczymi Węgrami.
Kolejnym
sukcesem terytorialnym króla Kazimierza było przyłączenie oraz
zhołdowanie w latach 50. XIV w. wszystkich ziem Mazowsza. Dzięki
kwitnącemu za czasów ostatniego Piasta Osadnictwu rosły wpływy z
powstających wsi i miast. Z kolei w starych ośrodkach miejskich,
leżących na ważnych szlakach handlowych, dzięki przywilejom
królewskim rozwijał się handel. Zyski płynące z wymienionych
źródeł posłużyły synowi Łokietka do podniesienia obronności
kraju. Zgodnie z powiedzeniem, że „zastał Polskę drewnianą, a
zostawił murowaną”, z jego inicjatywy wzniesiono kilkadziesiąt
zamków, a liczne miasta zostały otoczone murami. Zadbał również
o unowocześnienie armii.
To
właśnie temu królowi Kruszwica zawdzięcza wzniesienie warowni,
której pozostałości możemy oglądać do dziś na kruszwickiej
Górze Zamkowej.
O
wszechstronności władcy wymownie świadczyły działania w kierunku
zreformowania zróżnicowanego w poszczególnych częściach kraju
prawa, systemu monetarnego oraz liczne królewskie fundacje. To
dzięki niemu w 1364 r. w Krakowie powstał drugi w Europie Środkowej
uniwersytet.
U
schyłku życia król zdołał jeszcze powiększyć swoje władanie o
Santok, Wałcz i Czaplinek. Kazimierz Wielki zapisał się jako
władca tolerancyjny dla różnych wyznań i stanów. Mimo, że nie
stronił od romansów, nie miał z żadną z czterech żon, ani
kochanek potomka.
Opracowanie
Bartłomiej Grabowski, źródła:
- H. Samsonowicz, Historia Polski do roku 1795, 1990.
- O. Balzer, Geneologia Piastów, Avalon 2005.
- J. Dąbrowski, Kazimierz Wielki, Twórca Korony Królestwa Polskiego, Kraków 2007.
- W Sieci, Historii, nr 04.2016.
- K. Jasiński, Rodowód Piastów, Kraków 2007.
- S. Szczur, Historia Polski, Średniowiecze, Kraków 2002.
- J. Wyrozumski, Kazimierz Wielki, Wrocław 1986.
- Fot. http://upload.wikimedia.org/wikipedia/commons/7/79/Casimir_the_Great_by_Leopold_L%C3%B6ffler.PNG
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz