W miejscu, gdzie niegdyś stała synagoga, dziś znajduje się pomnik Jana Kasprowicza (odsłonięty w 1966 r.). Synagoga istniała do czasów II wojny światowej. Inicjatywę budowy bożnicy w Inowrocławiu, rzucił rabin dr Jakub Kohn. Wsparli go najbogatsi mieszkańcy z dr Levy i bankierem Arturem Salompnsohnem na czele.
Pracę rozpoczęto uroczyście w środę 9 października 1907 r., a zakończono 24 września 1908 r. Synagogę zaprojektowano na planie równoramiennego krzyża (33m). Budowę wieńczyły pozłacane gwiazdy Dawida. Wejście prowadziło od dzisiejszej ul. Grodzkiej – od zachodu, przez bogato zdobiony portal zwieńczony tablicami dekalogu.
Synagoga mogła pomieścić 300 mężczyzn i 300 kobiet (w czasie budowy w Inowrocławiu mieszkało około 1000 Żydów).
W nocy z 14 na 15 września, zaledwie 6 dni po zajęciu miasta przez Niemców, została przez nich sprofanowana i podpalona. Dzieła zniszczenia dokonał specjalnie sprowadzony pluton saperów w kolejnych dniach okupacji. W zbiorach Muzeum im. Jana Kasprowicza w Inowrocławiu znajdują się fragmenty Tory, pochodzące z bożnicy inowrocławskiej.
Źródła: Informator, Żydzi w Inowrocławiu, oprac. M. Woźniak; Dzieje Inowrocławia, red. M. Biskup, tomy 1-2, Warszawa-Toruń 1978/1982; Inowrocławski Słownik Biograficzny, red. E. Mikołajczak tomy 1-4, Inowrocław 1991-2000; T. Łaszkiewicz, Żydzi w Inowrocławiu w okresie międzywojennym (1919-1939), Inowrocław 1997; Z. Pakuła, Chawerim, Poznańscy Żydzi, Poznań 2018; S. Simon, Żydzi inowrocławscy za czasów Księstwa Warszawskiego, Inowrocław 1939 r., Zbiory Muzeum im. Jana Kasprowicza w Inowrocławiu.
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz