środa, 19 stycznia 2022

Elektrownia, Wodociągi, Rzeźnia, targowisko i urządzenia komunalne w Trzemesznie pier. poł XX w.

Elektrownia w Trzemesznie XX w.

Elektrownia była własnością miasta po I wojnie światowej. W 1921 r. do wytworzenia energii używano koksu, z którego uzyskiwano gaz koksowy. Prąd dostarczany był najdalej w Niewolnie i dworcu kolejowym. W 1929 r. światło miało 367 konsumentów i 18 poborców mocy. Załogę elektrowni tworzyli: kierownik – Stefan Borkowski (1921-1958), dwóch księgowych, woźny, monter sieciowy – Maksymilian Frankowski i dwóch robotników pracujących w samym zakładzie.

O inwestycjach w przedsiębiorstwie decydowała Rada Miejska. W 1928 r. postanowiła zakupić dwie baterię akumulatorowe oraz tłoki i cylindry do motoru. Baterii używano do oświetlenia w godzinach nocnych ważnych obiektów w mieście. Silniki często ulegały awari, co doprowadziło do podjęcia pożyczki w celu zakupu nowego przez miasto. Wybuch II wojny światowej przerwał spłacanie pożyczki.

Wodociągi

Wodociągi w Trzemesznie stanowiły samodzielne przedsiębiorstwo komunalne. W latach 1920-1922 siecią wodociągową o długości 6300 m przepływało dziennie 120 m sześciennych wody. Wodę czerpano z dwóch studzien o głębokości 26 m. Dostarczana była do wieży ciśnień o wysokości 41 m i pojemności zbiornika 190 m sześciennych. Urządzenia wodociągu były za pomocą dwóch silników elektrycznych. Największe zapotrzebowanie na wodę nastąpiło w pierwszym dziesięcioleciu XX w. Skutkiem tych tendencji był niewielki rozwój sieci wodociągowej i wzrost liczby połączeń. W 1929 r. zaopatrywano w wodę około 250 nieruchomości, w 1931 r. już 386. Wodociągi odnotowywały spory deficyt w 1932/1933 roku budżetowym miasta Trzemeszno. Trudności finansowe nękały zakład jeszcze długie lata.

Rzeźnia i targowisko

Rzeźnia w Trzemesznie posiadała budynki i urządzenia służące do uboju zwierząt, była również wyposażona w wagę, stajnie przedubojowe, jatkę itp. Rzeźnia podlegała dozorowi weterynarza. Dochody czerpał zakład z usług. Z zakładu korzystała ludność całego Trzemeszna i okolic.

Targowisko było odrębnym przedsiębiorstwem miejskim, czerpiącym swe dochody z opłat targowych. Nie przynosiło zbyt wielkich dochodów, co doprowadziło do zamknięcia targowiska w 1937/1938 r. W następnych latach nie wiele się zmieniło.

Urządzenia komunalne

Władze Trzemeszna za cel w pierwszych latach po wojnie światowej, obrały budowę kanalizacji. Istniejąca sieć mogła odebrać ścieki tylko z jednej czwartej ulic w mieście. Długość kanalizacji nie przekraczała 30 procent sieci wodociągowej (6900 m). Sprawą kanalizacji Trzemeszno zajęło się w 1937 r. Budowa sanitarna objęła ul. Orchowską, św. Michała, św. Jana, pl. Kilińskiego, ul. Kościuszki, Ogrodową i Toruńską, a także oczyszczalnię ścieków, zlokalizowaną przy strudze łączącej jeziora Trzemeszeńskie i Popielewskie.


Opracowanie Bartłomiej Grabowski, źródło: Dzieje Trzemeszna, pod red. Cz. Łuczaka, Poznań 2002, fot. trzemeszno24, album. A, Nawrocki.

1 komentarz:

  1. Bardzo fajne są te historie miejskie z ostatnich lat XIX wieku i początku XX, gdy miasta przestawały stawały się nowoczesne - przemysł miejski, transport, pierwsze tramwaje, pierwsze elektrownie, wodociągi...

    OdpowiedzUsuń