Kilka słów o budynku przy ul. Poznańskiej 43-45 - Inowrocław

W obiekcie mieściła się Fundacja Schroniska dla sierot Żydowskich im. Wolffsohna. Obecnie siedziba Wyższej Szkoły Gospodarki w Bydgoszczy Wydział Zarządzania i Nauk Społecznych. 

Budynek wybudowany z żółtej cegły, otoczony ogrodzeniem, przypominający dawną szkołę pełnił funkcję sierocińca dla dzieci żydowskich. Fundatorem instytucji był właściciel ziemski Józef Wolsohn. Ostatnim kierownikiem ochronki był rabin dr Stanisław Simon. W związku z brakiem podopiecznych - w 1935 r. było ich zaledwie dwoje, w Schronisku zaczęto organizować letnie kolonie dla żydowskich dzieci spoza Inowrocławia. Finansował je dr Leopold Levy. Do Inowrocławia przybywały także grupy młodzieży z organizacji skautowej Ha Szomer Ha Cair, propagujące idee syjonistyczne. 

Do Inowrocławia jeździło wiele dziewcząt i chłopców z Poznania. Większość z nich to były dzieci z ubogich rodzin. Mieszkali w Fundacyjnym Schronisku dla Sierot Żydowskich im. Wolffsohna. Max Wspominał z sympatią kierownika Isidora Markowitza i rabina dr. Stanisława Simona. O Schronisko dbał doktor Leopold Levy, od niego zależało, czy wystarczy pieniędzy na organizowanie kolonii letnich (…). Dzieci ze schroniska prowadzono w piątki do synagogi i wtedy Max siadał na jednej z ławek w zielonym kolorze, wykonanych przez firmę Hesponer z Poznania. Spoglądał na wysokie sklepienie przedstawiające niebo z gwiazdami, olbrzymi żyrandol ze 120 żarówkami, wykonany z mosiądzu, na dwa ręczenie rzeźbione siedmioramienne świeczniki i na witraże, przez które wpadało światło do świątyni”. - ze wspomnień Maxa, Salomona Majera zamieszczonych w książce Zbigniewa Pakuły „Chawerim, Poznańscy Żydzi”, Poznań 2018.

Źródła: Informator, Żydzi w Inowrocławiu, oprac. M. Woźniak; Dzieje Inowrocławia, red. M. Biskup, tomy 1-2, Warszawa-Toruń 1978/1982; Inowrocławski Słownik Biograficzny, red. E. Mikołajczak tomy 1-4, Inowrocław 1991-2000; T. Łaszkiewicz, Żydzi w Inowrocławiu w okresie międzywojennym (1919-1939), Inowrocław 1997; Z. Pakuła, Chawerim, Poznańscy Żydzi, Poznań 2018; S. Simon, Żydzi inowrocławscy za czasów Księstwa Warszawskiego, Inowrocław 1939 r., Zbiory Muzeum im. Jana Kasprowicza w Inowrocławiu; Z. Pakuła, Chawerim, Poznańscy Żydzi, Poznań 2018.