Ewa Lewańska

Ewa Lewańska pochodzi z Kruszwicy. Na świat przyszła 15 grudnia 1900 roku. Była czwartą córką Pawła Ryczki, dzierżawcy Gopła. Często chorowała, musiała więc uczyć się w domu. Miała bardzo szerokie zainteresowania. Do najbardziej lubianych przez nią zajęć należało malowanie i czytanie. Książki sprawiły, że nie miała problemów z nauką, władała trzema językami obcymi, pisała również wiersze. Jej pasją była również muzyka, zdolności odziedziczyła po ojcu. Ewa przyjaźniła się z wieloma współczesnymi artystami, nawzajem zagrzewali się do tworzenia nowych, wspaniałych dzieł. Artystkę odwiedzali Jan Kasprowicz, Stanisław Przybyszewski, a także kompozytor Ludomir Różycki.

Kiedy w jej życiu pojawił się Bolesław Lewański, jej obrazy „otrzymały nowych barw”. Malarz doceniał sztukę Ewy. Podjął się pracy, która miała na celu udoskonalić jej kunszt. Ewa zafascynowana Bolesławem wyszła za niego za mąż. Małżeństwo zamieszkało niedaleko Gopła, w stylowym pałacu, nieopodal Półwyspu Rzepowskiego. Malowała głównie obrazy o tematyce regionalnej, pejzaże, przyrodę nadgoplańską, martwą naturę i detale architektury. Jej warsztat liczy ponad 1000 obrazów. Technika artystki to olej, pastel, akwarela i tempera. 

Malarka odeszła w 1980 roku. Pozostawiła po sobie wspaniałe dzieła, które zdobią dziś domy, muzea, a także placówki oświatowe w całej Polsce. Kilka obrazów zdobi ściany w Przedszkolu nr 3 w Kruszwicy. Pani Ewa została wybrana patronką maluchów. Dzieci dbają o jej grób na cmentarzu, przy kruszwickiej Kolegiacie. W 2014 roku, przy okazji Ogólnopolskich Literackich Spotkań Pokoleń, mogliśmy obejrzeć jej dzieła, na wystawie w Pałacu w Kobylnikach.

Opracowanie ze słuchu: Bartłomiej Grabowski, Ogólnopolskie Literackie Spotkania Pokoleń 2014 r., wykład o Ewie Lewańskiej przygotowany przez krewne artystki.

Fotografia:Justyna Grabowska
Serdeczne podziękowania dla Dyrekcji Przedszkola nr 3 za dostęp do kącika pamięci.