Śniadanie staropolskie - kujawskie

Od wielu lat wiadomo, że śniadanie to najważniejszy posiłek dnia. Powinien być pełnowartościowy i urozmaicony, obfitować w białko i pełnoziarniste pieczywo. Poranny pośpiech nie powinien eliminować tego posiłku z naszego życia. Szczególnie waży jest on zimą, kiedy to zużywamy więcej energii. 

Kuchnia staropolska na śniadania poleca m.in. cebulę duszoną z boczkiem i kiełbasą, zupę mleczną z płatkami ryżowymi, zupą mleczną z zacierką, żur na mleku, mielonkę podsmażaną, pieczywo z takimi dodatkami jak: dżem, ser twarogowy, ser żółty, ryba wędzona, pasztet, papryka konserwowa.  Do pierwszego śniadania należało wypić kawę zbożową z mlekiem lub rożnego rodzaju mleka, np. mleko herbaciane, mleko pomidorowe, mleko kakaowe, mleko owocowe czy soki: owocowy, pomidorowy. 

Jadłospis wiosenny różnił się  trochę od zimowego i zawierał sezonowe dary z ogródka, np. świeży szczypiorek czy rzodkiewkę. Latem zalecano do każdego śniadania owoce. Częściej jadano też jajka. Do smarowania pieczywa podawano masło mając na uwadze fakt, że można je zastąpić margaryną. 

Często, szczególnie na Kujawach, jadano na śniadanie żur robiony na zakwasie.  Najprostszy przepis na zakwas to: 1 szklankę mąki żytniej i 3 szklanki letniej przegotowanej wody wymieszać w słoiku powoli, aby nie powstały grudki, dodać 3 przetarte ząbki czosnku. Słoik należy przykryć gazą lub tetrową pieluchą i pozostawić w ciepłym miejscu na 5 dni, aby się zakisił. Trzeba również pamiętać, aby po 3 dniach przemieszać zakwas codziennie drewnianą łyżką. Tak przygotowany zaczyn można użyć do przygotowania potraw. 

Żur na mleku

2 szklanki mleka, 2 szklanki żuru, sól. Do zagotowanego mleka wlać żur i stale mieszając ponownie zagotować, doprawić do smaku solą. 

Mleko pomidorowe

Zagotować 2 szklanki mleka, zestawić z ognia i dodać pół puszki soku pomidorowego szybko mieszając trzepaczką, doprawić do smaku solą i natką pietruszki. 

Zupa mleczna z zacierką

3 szklanki mleka, sól, 2 łyżki mąki. Wsypać mąkę na talerz, dodać dwie łyżki wody i rozetrzeć widelcem. Jeżeli ciasto jest za suche należy dodać jeszcze troszkę wody. Ciasto zagnieść i zetrzeć na tarce o dużych oczkach. Starte zacierki ugotować w osolonej wodzie, odcedzić i zalać gorącym mlekiem. 

Opracowała Justyna Grabowska na podstawie: K. Pyszkowska, Śniadania, przepisy kulinarne, Warszawa 1985; https://www.kuchnia-domowa.pl/przepisy/zupy/415-zakwas-na-zurek