Roman Tejkowski (1892-1975)

Roman Tejkowski¹ urodził się 4 grudnia 1892 r. w Chełmży, w rodzinie o tradycjach patriotycznych. Po ukończeniu szkoły handlowej zamieszkał w Kruszwicy, gdzie po odbyciu wymaganych praktyk usamodzielnił się jako kupiec. Związek małżeński zawarł w 1927 r. z Zofią Talarczyk – kruszwiczanką, córką Franciszka i Heleny z domu Majewskiej, ur. 9 września 1902 r.

W czasie 28 lat mieszkania w Kruszwicy wykazał się postawą patriotyczną i społeczną. Był współorganizatorem i uczestnikiem Powstania Wielkopolskiego w Kruszwicy. Należał do Towarzystwa Gimnastycznego „Sokół Nadgoplański”. Był członkiem Rady Ludowej w Kruszwicy, członkiem Rady Nadzorczej Banku Ludowego w Kruszwicy, członkiem Zarządu Towarzystwa Kupców i członkiem Związku Powstańców Wielkopolskich, a także członek Stronnictwa Narodowego.²

Od 15 grudnia 1918 r. należał do tajnej organizacji wojskowej w Kruszwicy pod dow. Por. Wacława Sołtysika i od 2 stycznia 1919 r. brał udział w rozbrajaniu załogi niemieckiej w Kruszwicy, a od 4 stycznia 1919 r. udział z bronią w ręku w walkach o oswobodzenie Inowrocławia pod dow. Por. Dratwińskiego. Po zlikwidowaniu luźnych oddziałów powstańczych został w lipcu 1919 r. wcielony do oddziału zapasowego 4 p. strz. Wlkp. (58 p.p.) do pełnienia służby garnizonowej. Dnia 10 września 1920 r. został zwolniony do rezerwy jako rocznik niepoborowy w stopniu st. Szeregowego. Po zwolnieniu z wojska pracował w firmie konfekcyjnej w Chełmży, Gdańsku i Kruszwicy zajmując szereg kierowniczych stanowisk.³

Tejkowski zasłużył się również jako współtwórca od początku i potem wieloletni prezes Klubu Wioślarskiego „Gopło” w Kruszwicy w latach 1928-1939. Klub był w okresie międzywojennym prężnym organizatorem regat wioślarskich na Gople w Kruszwicy, dość głośnej wówczas imprezy sportowej, w której uczestniczyły załogi wioślarskie z wielu miast polskich, w tym także niemieckie. Działalność ta skończyła się z chwilą wybuchu wojny w 1939 r, a bezpośrednie związki z Kruszwicą skończyły się w rok później, z chwilą wysiedlenia przez Niemców wraz z rodziną (żona i 5 dzieci w wieku od 1 do 13 lat), z Kruszwicy do Generalnego Gubernatorstwa w dniu 2 września 1940 r.

W okresie okupacji niemieckiej został wysiedlony z poznańskiego i pracował od 1940 do 1945 r. jako księgowy w Młynie wodnym w Mogile. W tym okresie należał do ruchu oporu jako łącznik i kolporter prasy podziemnej.

W czasie wojny mieszkał we wsi Mogiła koło Krakowa, a po wojnie osiadł wraz z rodziną w Krakowie. Po wojnie od 1945 r. Przyjeżdżał niemal co roku do Kruszwicy, nawiązał kontakt z byłymi działaczami K.W.G. którzy reaktywowali działalność klubu tworząc Zarząd niemal w tym samym co przed wojną składzie osobowym. Pomagał im swoim doświadczeniem, bywał na powojennych regatach. Zarząd K.W.G. Uchwałą z 15 marca 1946 r. mianował Romana Tejkowskiego Prezesem Honorowym Klubu Wioślarskiego „Gopło”.

Po wyzwoleniu od 1945 do 1952 pracował w Starostwie Powiatowym w Kłodzku. Od 1953 do 1957 w Krokowie w Składnicy Przemysłu Odzieżowego jako Zaopatrzeniowiec, aż do chwili przejścia na emeryturę.

W 1961 r. uczestniczył w uroczystościach obchodowych 50 – lecia Klubu. Przedtem napisał historię Klubu od początku jego istnienia, niestety praca zaginęła. i nie została wydana.

Prawdopodobnie w okresie wojennym uczestniczył w konspiracji w Armii Krajowej.⁴ Po wojnie w 1972 r. został w Krakowie odznaczony Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym i Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski. Zmarł w wieku 83 lat w dniu 6 lutego 1975 r. w Krakowie, tam też został pochowany w Grobie Powstańców Śląskich i Wielkopolskich na Cmentarzu Rakowickim w Krakowie.⁵

Opracowanie Bartłomiej Grabowski, w publikacji korzystałem z książek Z. Szafkowskiego opartych na Kronice Klubu Wioślarskiego „Gopło” i rozmów przeprowadzonych przez autora, a także źródeł internetowych podanych w przypisach, prasie; fot. kronika.

1Z. Szafkowski 95 lat polskiego wioślarstwa na Gople (1911-2006), Gorzów Wielkopolski-Kruszwica 2006, s. 44-46; następne wydanie Z. Szafkowski, S. Janeczek, J. Brauer, 100 lat polskiego wioślarstwa na Gople (1911-2011), Kruszwica 2011, s. 13-14.

2Ibidem.

3 Lista odznaczonych Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym w: http://powstancy-wielkopolscy.pl.

4 Wg Z. Szafkowski, autor 95 lat polskiego wioślarstwa na Gople (1911-2006). Autor nie podał szczegółowego opisu, pracujemy nad potwierdzeniem tych wydarzeń.

5 Uchwała Rady Państwa nr: 05.18-0.627 z dnia 1972-05-18. Źródło: http://powstancy-wielkopolscy.pl.