Justyna Wichlińska (1878-1964)

Justyna Wichlińska z domu Trzcińska, była ziemianką i działaczką społeczną. Urodziła się 2 lutego 1878 roku w Ostrowie nad Gopłem. Była córką Józefa i Anny (z Prądzyńskich). Po ukończeniu Gimnazjum Anastazji Warnke w Poznaniu podjęła się nauki języka polskiego dzieci robotników i włościan w rodzinnym Ostrowie. Wyszła za mąż za Lucjana Wichlińskiego i zamieszkała wraz z nim w majątku Tuczno, które Lucjan objął po swej matce Tekli z Czaykowskich Wichlińskiej. Również działał społecznie zakładając już w 1900 roku Kółko Rolnicze w Tucznie. W nowym miejscu nie pozostała bierna. Z zapałem przystąpiła do pracy społecznej zakładając w Tucznie w 1913 roku Towarzystwo Kobiet Pracujących. Zajmowała się rozbudzaniem świadomości narodowej. Zaangażowała się wraz z całą rodziną (mężem, 18-letnią córką Aleksandrą i dwa lata młodszym synem Józefem) oraz pracownikami w przygotowanie Powstania Wielkopolskiego w powiecie inowrocławskim. Organizowała i dostarczała żywność dla powstańców w Inowrocławiu, a dla rannych powstańców ze Złotnik Kujawskich zaaranżowała punkt opatrunkowy w Rucewie. Po odzyskaniu niepodległości już w 1919 roku założyła w Inowrocławiu oddział Polskiego czerwonego Krzyża i stanęła na czele jako prezeska. Za swą działalność niepodległościową (była również prezeską Komitetu Obrony Śląska) została odznaczona Wielkopolskim Krzyżem Powstańczym, Medalem Niepodległości oraz Odznaką 59 Pułku Piechoty Wielkopolskiej. Nadal pracowała społecznie udzielając się w kółkach włościanek, w Związku Obrony Kresów Zachodnich, Powiatowym Komitecie Pomocy Bezrobotnym. Wygłaszała referaty, organizowała kursy szycia, gotowania oraz wycieczki krajoznawcze. Dzięki jej staraniom powstała w Inowrocławiu w 1920 roku Bursa Ziemi Kujawskiej, gdzie mieszkali uczniowie z rodzin robotników rolnych i niezamożnych włościan. W ten sposób umożliwiała im naukę w gimnazjum i szkole wydziałowej. W 1928 roku zmarł jej mąż Lucjan. W 1938 roku została wybrana do Rady Gminnej. Przed II wojną światową włączyła się w nurt przygotowań do obrony kraju, a po wojnie zamieszkała w Inowrocławiu, a następnie w Warszawie. Za pracę społeczną została odznaczona Złotym Krzyżem Zasługi. Zmarła w Warszawie 11 lutego 1964 roku mając 86 lat. Spoczywa wraz z mężem w rodzinnym grobowcu w Tucznie.

Opracowanie Justyna Grabowska, źródła:

• Fot. ze zbiorów szkoły w Tucznie,
• H. Łada, Wybitniejsi działacze organizacji rolniczych na Kujawach 1864-1939, Inowrocław 1984.
• H. Łada, Kółko Rolnicze w Tucznie, Inowrocław 1979 r.
• Dziennik Kujawski nr 86, z 18 kwietnia 1920 r.
• Dziennik Kujawski nr 67, z 23 marca 1939 r.