Dwór w Tarnowie

Tarnowo to niewielka wieś położona w województwie kujawsko-pomorskim, powiecie inowrocławskim, gminie Kruszwica. Pierwsze wzmianki o wsi pochodzą z XIV w. W dokument z 1311 r. wymienia właściciela wsi  o imieniu Siczest syn Wojciecha, źródło z 1357 r. Ninogniewa. W Kodeksie Dyplomatycznym Polski znajdujemy w 1487 r. dziedzica Tarnowa Stanisława, w którego rękach był również Tarnówek. 

Tarnówko leży na południe-wschód od Kruszwicy, na południo-wschodnim brzegu jeziora Kicka. W r. 1487 układał się w Radziejowie Stanisław z Tarnówka z biskupem włocławskim, względem granic od strony Kicka, własności biskupów włocławskich. Zachodzące w rozgraniczeniu jeziorko Tarnowskie zdaje się być południową częścią jeziorka Kicko.  Około 1557-1582 należało Tarnówko do Mikołaja i Wojciecha Tarnowskich; było tam wówczas 3 zagrodników, 2 rybaków i 1 łan kmiecy. Po tarnowskich wieś objęli Jaczyńscy, a później Kozłowscy.

W latach 1577-1566 dziedzicami obu wsi byli Mikołaj i Wojciech. W drugiej połowie XVI w. wieś była częścią parafii Chełmce. W XIX w. wieś należała do Franciszka Koffa, dziedzica, który wraz z żona Julianą Milewską zarządzał majątkiem. Mieli dwóch synów: Józefa Dominka (1821-1863) i Leona Jerzego. Józef ożenił się z Anną Juchniewicz, z którą miał syna Ernesta Franciszka (1847-1895). Drugą żoną Franciszka była Zofia Kossakowska, z którą miał syna Edwarda (1830-1894). W 1895 r. We wsi było zaledwie 5 domów, zamieszkanych przez 144 ludzi (129 katolików i 15 ewangelistów). Majątek liczył 322 ha.

Pod koniec XIX w. we wsi obok folwarku istniała także cegielnia. Specjalizacją folwarku była hodowla koni. W 1920 r. majątek wraz z dworem kupił prawnik, poseł, minister byłej Dzielnicy Pruskiej - Władysław Seyda (1863-1939). W latach 1924-1929 sprawował funkcje Prezesa Sądu Najwyższego. W czasie okupacji Niemieckiej (1939-1945) majątkiem zarządzali Niemcy. Wznieśli oni silosy w miejscu, gdzie wcześniej stała obora, zmienili nazwę wsi na Schlechen. 

W latach 1975-1998 wieś położona była w województwie bydgoskim. Według Narodowego Spisu powszechnego z 2011 r. we wieś liczyła 140 mieszkańców.

W osadzie znajdował się dwór późnoklasycystyczny z drugiej połowy XIX w. Budynek piętrowy miał kształt prostokąta, fasada była zwrócona na zachód. W prawej części fasady znajdowała się wieża. Dwór otoczony był parkiem z XIX w. o powierzchni 2,9 ha. W okolicy znajdował się również sad. Po wojnie dwór przeszedł w ręce prywatne, a wieś powróciła do pierwotnej nazwy - Tarnowo. Znajdowało się w obiekcie kilka mieszkań. Niestety budynek popadł w ruinę i został rozebrany. 

Opracowanie Bartłomiej Grabowski, źródła: Słownik Geograficzny Królestwa Polskiego i Innych Krajów Słowiańskich, 1880-1902; www.polskiezabytki.pl GUS: Ludność – struktura według ekonomicznych grup wieku, stan z 31.03.2011 r. E. Callier, Monografia Kruszwicy 1895 r. Fot. http://www.polskiezabytki.pl/m/obiekt/10409/Tarnowo