Szpital w Strzelnie dawniej

Dawniej przy parafii w Strzelnie istniał szpital, rodzaj przytułku, uposażony przez prepozyta i konwent. Według opisu z 18 stycznia 1453 r. przebywali w nim: nieszczęśliwi, ubodzy i chorzy, którzy jako uposażenie otrzymywali od fundatorów dziesiątą miarę od zbóż mielonych w dwóch wiatrakach stojących przy drodze do wsi Młyny. W pobliżu szpitala znajdował się ogród warzywny, o którym dowiadujemy się z wizytacji archidiakonatu kruszwickiego z 1763 r., z informacja iż szpital posiadał to dobro od czasu fundacji. W tym czasie przebywało w szpitalu sześciu ubogich, a szpital posiadał fundusz w wysokości 100 złp u mieszczan.

Plac, na którym zbudowany był kościół pw. Św. Ducha i towarzyszący mu szpital, mieścił także cmentarz ogrodzony płotem drewnianym. Na cmentarzu znajdowała się kostnica murowana. 

Ciekawe informacje zawiera opis szpitala z lat 1779-1780:

„Szpital, nie wiedzieć którego roku, z drzewa, pod grotami, wystawiony, w którym po prawej ręce izba wielka o dwóch oknach. Piec z kaflów zielony. Kominki 2 murowane. Z niej drzwi czworo do komórek. Izbej tej bab 6 i dziadej kominek i z każdej drzwi do dwóch komórek. W jednej komornik mieszka, a w drugiej dwie panny szlacheckie ubogie. Domostwo to choć stare, też jeszcze w całości”. 

Wizytator biskupi nakazał połączyć fundusze i uposażenie kościołów Św. Krzyża, Św. Ducha oraz szpitala z funduszami i uposażeniem kościoła pw. Św. Trójcy.

Z opisu wynika, że warunki bytowe w szpitalu strzeleńskim były dobre. Wśród mieszkańców działał komornik, wynajmujący pomieszczenie w szpitalu, za które płacił komorne zarządowi szpitala. 

Opracowanie Bartłomiej Grabowski, źródła: R. Kabaciński, Historia Miasta Strzelna, Bydgoszcz 2001; ABM, Strzelno kl. B1, f. 13-14; ABP, Strzelno kl. B1, f. 124-124v, Strzelno 13 V 1573; AAG: E16, f. 1006; E19, f. 67; f. 68v-69 i E19.