Wieś Kraszyce parafia Polanowice XIII wiek

Pierwsza wzmianka o wsi Kraszyce w parafii Polanowice pochodzi z 1298 r.

W tym czasie kapituła kruszwicka zamieniła swą część Kraszyc na wieś Kretkowo (zaginiona miejscowość w parafii Polanowice) i przyległą doń część Kraszyc, z rycerzem Jarosławem z Kretkowa.¹ Jak sądzi B. Śliwiński, dzięki tej zamianie Jarosław zdobył immunitet dla swego majątku.² Za wnuka Jarosława należy uznać Zbrosława z kraszyc, który 29 listopada 1357 roku w kruszwicy świadkował na dokumencie limitacji między wsiami klasztoru mogilińskiego a dobrami klasztoru w Strzelnie.³ Na podstawie imienia Zbrosław J. Bieniak identyfikuje dziedziców Kraszyc jako przedstawicieli rodu Roliców.⁴ W tej samej wsi dziedziczył Stefan z Kraszyc, o którym pierwsza wzmianka pochodzi z 1361 roku.⁵ Jego imię było typowe dla rodu Roliców. W 1369 roku Stefan z Kraszyc otrzymał z nadania króla wieś Chrośno w parafii Kościeszki.⁶

Wnukami któregoś ze wspomnianych Roliców należałoby uznać Zbrosława piszącego się z Kraszyc i Otmianowa i jego brata Wawrzyńca, znanych już na przełomie XIV i XV wieku.⁷ Zbrosław z Kraszyc w 1428 roku nabył od Anny, żony Mieczka z Woli, część Woli Kopydłowskiej.⁸ W 1434 roku żona Zbrosława – Dorota sprzedała cztery łany w Woli Święszkowi z Kleczewa.⁹ Podobnie też za wnuka Zbrosława lub Stefana żyjących w drugiej połowie XIV wieku należy uznać Stefana z Kraszyc, który wystąpił w 1436 roku.¹⁰ Identyfikowany jest przez badaczy ze Stefanem Rolą z Otminowa¹¹, pełniącym w 1440 roku urząd kasztelana ksiąskiego, a w okresie 1443-1454 – podkomorzego inowrocławskiego. S. Szybkowski uważa, że prawdopodobnym ojcem Stefana Roli był Jan z Otmianowa (znany w latach 1399-1410).¹²Własnością Stefana Roli były też wsie królewskie Borkowo i Morza położone w powiecie kaliskim.¹³

Opracowanie Bartłomiej Grabowski, źródło: J. Karczewska, Własność szlachecka na pograniczu wielkopolsko-kujawskim w pierwszej połowie XV wieku, Kraków 2010.

1Dokumenty kujawskie i maozwieckie przeważnie z XIII wieku. Nr 60, s. 233-234.

2B. Śliwiński, Rycerstwo kujawskie a biskupstwo włocławskie w XIII wieku. Kontakty majątkowe, Zapiski Historyczne, t. 49, 1984, s. 29.

3Kodeks Dyplomatyczny Wielkopolski, t. 3, nr 1366.

4J. Bieniak, Wielkopolska, Kujawy, ziemiałęczycka isieradzka wobec problemu zjednoczenia państwowego w latach 1300-1306, Toruń 1969, s. 58, przyp. 44.

5Kodeks Dyplomatyczny Wielkopolski, t. 3, nr 1455.

6Ibidem, nr 1628.

7S. Szybkowski, Kujawska szlachta urzędnicza w późnym średniowieczu (1370-1501), Gdańsk 2006, s. 690,

8Kodeks Dyplomatyczny Wielkopolski, t. 11, nr 1986.

9Archiwum Pańswtowe w Poznaniu, Poznań Gr. 1, k. 152.

10Archiwum Państwowe w Bydgoszczy, Strzelno Kl. B 1, k. 40v.

11Archiwum Państwowe Poznań, Gr. 1, k. 152., S. Szybkowski, Kujawska szlachta urzędnicza..., s. 690.

12Ibidem.

13Archiwum Pańswtowe w Poznaniu, Poznań Gr. 1, k. 152.