Strony

STRONY

czwartek, 24 stycznia 2019

Parowa Cegielnia Aleksandrów Kujawski 1912 r.

Na terenie folwarku w Białych Błotach za sprawą hr. Mycielskiego-Trojanowskiego powstała cegielnia. Wzniesiono ją w 1911 r. na bogatych w surowiec gliny glebach. Parowa Cegielnia „Aleksandrów” rozpoczęła swą pracę w 1912 r. Produkowano: cegły, dachówki i ceramiczne dreny, aż do I wojny światowej.

Ponownie zakład uruchomiono w 1921 r. pozostawiono nazwę zakładu. Asortyment powiększono o doniczki do kwiatów wraz z podstawkami. Wyroby z Aleksandrowa Kujawskiego docierały do odbiorców z Pomorza i Wielkopolski. Dnia 30 maja 1927 r. zmieniono nazwę fabryki na: Parowa Cegielnia „Aleksandrów” - Edward Mycielski-Trojanowski, a nazwa instytucji brzmiała: Zarząd Dóbr i Cegielni Parowej „Aleksandrów”. Większość udziałów spółki zakupił hr. Mycielski-Trojanowski. 

W czasie II wojny światowej cegielnia przeszła w ręce zarządu komisarycznego III Rzeszy. Zatrzymano produkcję w styczniu 1942 r. Po wojnie potraktowano cegielnie jako opuszczone mienie poniemieckie, nie wpuszczono nawet właściciela na teren zakładu. W lutym 1945 r. firma została przejęta przez Okręgowy Urząd Likwidacyjny w Bydgoszczy z Biurem Obwodowym w Aleksandrowie Kujawskim. Reaktywowano zakład pod nazwą Parowa Cegielnia „Trojanów”,  a w 1948 r. przywrócono dawną nazwę, jednak bez nazwiska właściciela. Nadzór nad cegielnią rozciągał Centralny Zarząd Wytwórni Materiałów Budowlanych  Oddział w Bydgoszczy, podlegający Ministerstwu Odbudowy. Ostatecznie doszło do upaństwowienia zakładu 13 września 1948 r. 

W latach 1947-1948 zabudowania Parowej Cegielni „Aleksandrów” sięgały 5400 m2, obejmowały: halę produkcyjną, dziesięć letnich suszarni cegły, kotłownię, magazyn ze stajniami, budynek administracyjny, ustępy oraz budynek socjalny (spalony i odbudowany około 1950 r.). Piec systemu Hoffmana miał szesnaście komór i pojemność 6-7 tys. sztuk cegły pełnej. Nad piecem znajdowała się suszarnia cegły, zarwana w czasie wojny i wyremontowana w 1947 r. Maszyna Parowa o mocy 80 KM napędzała dużą prasę. Za cegielnią znajdował się bagier do wydobywania gliny, poddany kapitalnemu remontowi. Cegielnia zatrudniała 52 pracowników, mających do dyspozycji m.in. łaźnię. Kierownikiem zakładu był Władysław Wochna. Glinę wydobywano z dołów leżących nieco na zachód od zakładu. Surowiec transportowano na linii wąskotorowej, przecinającą dzisiejszą ulicę Stanisława Wyspiańskiego.

Opracowanie Bartłomiej Grabowski, źródła: Ziemia Kujawska XXV, Inowrocław-Włocławek 2016, artykuł: P. Miernik, Przemysł Aleksandrowa Kujawskiego w latach 1897-1950; Głos Nieszawski (Dzień Ciechociński), 1936, nr 25 (5 VI); Tygodnik Handlowy, 1921, nr 44 i 45 (15 XII); APT OW, SOW, sygn 1412, k. 3; Dziennik Kujawski, 1911, nr 238 (20 X);  APT OW, SOW, 1412, k. 7, 12; Słowo Pomorskie, 1927, nr 117 (22 V); APT OW, SOW, sygn. 1412, k. 15-18; Monitor Polski, nr A-86, 31 XII 1948; R. Stodolny, Edward hr. Mycielski-Trojanowski (1878-1954) – podróżnik, filantrop, działacz społeczny i gospodarczy, Zapiski Kujawsko-Dobrzyńskie, t. 24; 2009, s. 135-136; PT OW, SPA, sygn. 694, bp. http://staresiolkowice.pl

Brak komentarzy:

Prześlij komentarz