Walki powstańców wielkopolskich w Inowrocławiu - relacja Dziennika Kujawskiego z 10 stycznia 1919 r.

Walki w mieście miały dla strony polskiej wynik pomyślniejszy – pisał Dziennik Kujawski 10 stycznia 1919 r. oddział polski liczący około 50 chłopa w tym ludzi z Kruszwicy, Polanowic, Miłosławia i z Inowrocławia, dotarł bez przeszkód z przeciwnej strony miasta przez Rynek pod pocztę i około godz. pół 8 obsadził front poczty bez walki.

W tylnej części poczty osadowiło się 16 Niemców pod dowództwem podoficera i broniło się zaciekle przez 2 i pół godziny. W końcu Polacy ustawili karabin maszynowy u wylotu ul. Mikołaja około hotelu Wojtynka i rozpoczęli gęsty ogień. Pod jego osłoną przeszli do szturmu i zajęli całą pocztę. Również zaciekła była walka o komendę obwodową. Niemcy mieli tam karabin maszynowy, który wpierw umieścili na piętrze a potem w sklepie. Po zajęciu poczty, powstańcy przez płot weszli do ogrodu komendy obwodowej, wciągnęli za sobą również karabin maszynowy, a gdy to nie pomogło, rzucił jeden z wiarusów granat ręczny do sklepu i tak zakończyła się walka, z korzyścią dla żołnierzy polskich. Podczas walk o pocztę oddział wywalił ciężkie drzwi gmachu Banku Ludowego, wdarł się na piętro do mieszkania prezydenta miasta Radwańskiego z karabinem maszynowym, z zamiarem otworzenia ognia. Gdy poczta padła, Niemcy wycofali się sami. Inny oddział niemiecki okupował szkołę, kilku prusaków obsadziło także bożnicę żydowską po wycofaniu znaleziono tam amunicję. Z niektórych domów niemieckich strzelano do Polaków, gdy mieszkania zostały zajęte znaleziono nie tylko amunicję ale również granaty.

Straty ponieśli powstańcy w czasie ataku z lazaretu miejskiego na 3 karabiny maszynowe Niemców, broniące gazowni. Poległ wówczas Cegiel z Inowrocławia i pewien żołnierz polski z Miłosławia. Od zbłąkanych strzałów niemieckich padł także dr Heinemann z Kruszwicy, sprawiedliwy Niemiec i dzielny lekarz – jak opisał powstańca Dzienni Kujawski. Zabita została również 14-letnia córka burmistrza dr. Artera, który poniósł wiele starań co do zawarcia ugody – pisał Dziennik. Po zajęciu poczty nastąpił atak na koszary.

Opracowanie Bartłomiej Grabowski, Przebieg walk w Inowrocławiu, na podstawie Dziennika Kujawskiego – styczeń 1919 r., fot. poczta w Inowrocławiu w: http://www.dawny-inowroclaw.info ulica Frydrykowska Inowrocław około 1914 r.