Jan Zawadzki (1906-1966)

Doktor Jan Zawadzki, dentysta, wiceburmistrz Kruszwicy, działacz społeczny, urodzony w 1906 r. w Lubotyń (powiat kolski), syn Władysława i Marianny z domu Andrzejewskiej. Studiował w Państwowym instytucie Dentystycznym w Warszawie, po otrzymaniu dyplomu w 1932 r. rozpoczął pracę w Kruszwicy (Ubezpieczalnia Społeczna). Ożenił się z Alicją Dłużniewską w 1939 r.

Był aktywnym społecznikiem, udzielał się między innymi w Kole Polskiego Czerwonego Krzyża w Kruszwicy (rok założenia 1919). Ochotnik w czasie II wojny światowej, w Zarządzie Głównym PCK w Warszawie, niósł pomoc rannym. Kiedy Warszawę zajęli Niemcy wrócił do Kruszwicy, gdzie został aresztowany i osadzony w inowrocławskim więzieniu. Był jednym z więźniów, którzy przeżyli „Makabryczną Noc”, kiedy to Niemcy zamordowali kilkadziesiąt osób (22/23 października). Następnie wywieziony do Świerza. Udaje się wrócić do okolic, odnajduje ciężarną żonę i resztę okupacji rodzina Zawadzkich spędza w Radziejowie, oferując usługi medyczne.

Do Kruszwicy Zawadzcy wracają w marcu 1945 r. Aktywnie działał na rzecz miasta. Współorganizował ruch Stronnictwa Demokratycznego, pomagał w reaktywowaniu Koła Polskiego Czerwonego Krzyża, którego był wiceprezesem od 1945 r., później również prezesem. Radny miasta w powojennej Kruszwicy (Obrady Rady Miejskiej w powojennej Kruszwicy - 5 marca 1945 r.). Został również zastępcą burmistrza Kruszwicy - Kazimierza Nawrockiego (5 marca 1945 r. i dekret PKWN w zakresie działania samorządu terytorialnego - 15 czerwca 1945 r.).

Po wojnie nadal pracował zawodowo, nie brakowało w Kruszwicy i okolicy pacjentów. Pracował w Przychodni Dentystycznej, potem również w domu. W ramach profilaktyki badał dzieci Szkół Podstawowych, przez kilka lat brał udział w akcji higienizacji wsi.

Zmarł 15 stycznia 1966 r. w 60-tym roku życia.

W 2009 r. z okazji 90-lecia działalności PCK w całej Polsce zasadzono 100 dębów symbolizujących zasłużonych działaczy tej organizacji. Kruszwickie Koło Polskiego Czerwonego Krzyża nadało dębowi imię Jan Zawadzki.

Opracowanie Bartłomiej Grabowski, źródła:

1. S. Stybor i R.Tschurl w książce pt. „Z dziejów Polskiego Czerwonego Krzyża w Kruszwicy w latach 1919-2002”.
2. Ze wspomnień córki Grażyny Wachowskiej, Poznań, 22.02.2016 r., [ź] i fot. Kruszwica TK.
3. T. Brauer, Samorząd Miejski Kruszwicy, Dawniej i dziś, Kruszwica 1994, s. 63-65.
4. B. Grabowski, Ustrój Miasta Kruszwica w 1945 r.
5. Makabryczna Noc – Inowrocław 1939 r.
6. "Krwawa niedziela" inowrocławska.
7. "Dzieje Inowrocławia" pod red. M. Biskupa, Tom 2, Towarzystwo Naukowe w Toruniu, Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1982 r.
8. J. Aleksandrowicz, Inowrocław i okolice, Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze oddział w Inowrocławiu, 1973 r.